مثنوی مولانا – دفتر اوّل – بخش ۹۰ – شنیدنِ آن طوطی حرکتِ آن طوطیان و مُردنِ آن طوطی در قَفَس و نوحۀ خواجه بر وِیْ
| ۱۷۰۰ | چون شَنید آن مُرغْ کان طوطی چه کرد | پَسْ بِلَرزید، اوفْتاد و گشت سَرد | |
| ۱۷۰۱ | خواجه چون دیدَش فُتاده هم‌چُنین | بَر جَهید و زد کُلَه را بر زمین | |
| ۱۷۰۲ | چون بِدین رَنگ و بِدین حالَش بِدید | خواجه بَر جست و گریبان را دَرید | |
| ۱۷۰۳ | گفت ای طوطیِّ خوبِ خوش‌حَنین | این چه بودَت این؟ چرا گشتی چُنین؟ | |
| ۱۷۰۴ | ای دَریغا مُرغِ خوش‌آوازِ من | ای دَریغا هَمدَم و هم‌رازِ من | |
| ۱۷۰۵ | ای دَریغا مُرغِ خوش‌اَلْحانِ من | راحِ روح و روضه و رَیْحانِ من | |
| ۱۷۰۶ | گَر سُلَیمان را چُنین مُرغی بُدی | کِی خود او مشغولِ آن مُرغان شُدی؟ | |
| ۱۷۰۷ | ای دَریغا مُرغْ کَارْزان یافتم | زود رویْ از رویِ او بَرتافتم | |
| ۱۷۰۸ | ای زبان تو بَسْ زیانی بر وَری | چون تویی گویا، چه گویم منْ تو را؟ | |
| ۱۷۰۹ | ای زبان هم آتش و هم خَرمَنی | چند این آتش دَرین خَرمَن زنی؟ | |
| ۱۷۱۰ | در نَهانْ جان از تو اَفْغان می‌کُند | گَرچه هرچه گویی‌اَش آن می‌کُند | |
| ۱۷۱۱ | ای زبان هم گنجِ بی‌پایان تویی | ای زبان هم رَنجِ بی‌دَرمان تویی | |
| ۱۷۱۲ | هم صَفیر و خُدعۀ مُرغان تویی | هم اَنیسِ وَحشتِ هِجْران تویی | |
| ۱۷۱۳ | چند اَمانَم می‌دَهی ای بی‌امان؟ | ای تو زِهْ کرده به کینِ من کَمان | |
| ۱۷۱۴ | نَکْ بِپَرّانیده‌‌یی مُرغِ مرا | در چَراگاهِ سِتَم کَم کُن چَرا | |
| ۱۷۱۵ | یا جوابِ من بِگو، یا دادْ دِهْ | یا مرا زَاسْبابِ شادی یادْ دِهْ | |
| ۱۷۱۶ | ای دَریغا نورِ ظُلْمَت‌سوزِ من | ای دَریغا صُبحِ روزْاَفْروزِ من | |
| ۱۷۱۷ | ای دَریغا مُرغِ خوش‌پَروازِ من | زِانْتِها پَرّیده تا آغازِ من | |
| ۱۷۱۸ | عاشقِ رنج است نادان تا اَبَد | خیز لا اُقْسِمْ بِخوان تا فی کَبَد | |
| ۱۷۱۹ | از کَبَد فارغ بُدَم با رویِ تو | وَزْ زَبَد صافی بُدَم در جویِ تو | |
| ۱۷۲۰ | این دَریغاها خیالِ دیدن است | وَزْ وجودِ نَقْدِ خود بُبْریدن است | |
| ۱۷۲۱ | غَیرتِ حَق بود و با حَقْ چاره نیست | کو دلی کَزْ حُکْمِ حَقْ صد پاره نیست؟ | |
| ۱۷۲۲ | غَیرت آن باشد که او غیرِ همه‌ست | آن کِه اَفْزون از بَیان و دَمدَمه‌ست | |
| ۱۷۲۳ | ای دَریغا اشکِ منْ دریا بُدی | تا نِثارِ دِلْبَرِ زیبا بُدی | |
| ۱۷۲۴ | طوطیِ من مُرغِ زیرکْسارِ من | تَرجُمانِ فِکْرت و اسرارِ من | |
| ۱۷۲۵ | هرچه روزی داد و ناداد آیَدَم | او زِ اَوَّل گفته تا یاد آیَدَم | |
| ۱۷۲۶ | طوطی‌یی کایَد زِ وَحیْ آوازِ او | پیش از آغازِ وجودْ آغازِ او | |
| ۱۷۲۷ | اَنْدَرونِ توست آن طوطی نَهان | عکسِ او را دیده تو بر این و آن | |
| ۱۷۲۸ | می بَرَد شادیْت را تو شاد ازو | می‌پَذیری ظُلْم را چون دادْ ازو | |
| ۱۷۲۹ | ای کِه جان را بَهرِ تَنْ می‌سوختی | سوختی جان را و تَنْ اَفْروختی | |
| ۱۷۳۰ | سوختم من، سوخته خواهد کسی | تا زِ من آتش زَنَد اَنْدَر خَسی؟ | |
| ۱۷۳۱ | سوخته چون قابِلِ آتش بُوَد | سوخته بِسْتانْ که آتش‌کَش بُوَد | |
| ۱۷۳۲ | ای دَریغا، ای دَریغا، ای دَریغ | کان چُنان ماهی نَهان شُد زیرِ میغ | |
| ۱۷۳۳ | چون زَنَم دَمْ کآتَشِ دلْ تیز شُد؟ | شیرِ هَجْر آشفته و خون‌ریز شُد | |
| ۱۷۳۴ | آن کِه او هُشیارْ خود تُند است و مَست | چون بُوَد چون او قَدَح گیرد به دست؟ | |
| ۱۷۳۵ | شیرِ مَستی کَزْ صِفَت بیرون بُوَد | از بَسیطِ مَرغْزار اَفْزون بُوَد | |
| ۱۷۳۶ | قافیه‌اَنْدیشَم و دِلْدارِ من | گویَدَم مَنْدیش جُز دیدارِ من | |
| ۱۷۳۷ | خوش نِشینْ ای قافیه‌اَنْدیشِ من | قافیه‌یْ دولَت تویی در پیشِ من | |
| ۱۷۳۸ | حَرفْ چِه بْوَد؟ تا تو اَنْدیشی ازان؟ | حَرفْ چِه بْوَد؟ خارِ دیوارِ رَزان | |
| ۱۷۳۹ | حَرف و صوت و گفت را بَرهَم زَنَم | تا که بی‌این هر سه با تو دَم زَنَم | |
| ۱۷۴۰ | آن دَمی کَزْ آدَمَش کردم نَهان | با تو گویم، ای تو اسرارِ جهان | |
| ۱۷۴۱ | آن دَمی را که نگفتم با خَلیل | وان غَمی را که نَدانَد جِبْرَئیل | |
| ۱۷۴۲ | آن دَمی کَزْ وِیْ مَسیحا دَم نَزَد | حَقْ زِ غَیرتْ نیز بی‌ما هم نَزَد | |
| ۱۷۴۳ | ما چه باشد در لُغَت؟ اِثْبات و نفی | من نه اِثْباتَم، مَنَم بی‌ذات و نَفی | |
| ۱۷۴۴ | من کسی در ناکَسی دَریافتم | پَس کسی در ناکَسی دَربافتم | |
| ۱۷۴۵ | جُمله شاهانْ بَندۀ بَنده‌یْ خودند | جُمله خَلْقانْ مُردۀ مُرده‌یْ خودند | |
| ۱۷۴۶ | جُمله شاهانْ پَستْ پَستِ خویش را | جُمله خَلْقان مَستْ مَستِ خویش را | |
| ۱۷۴۷ | می‌شود صَیّادْ مُرغان را شکار | تا کُند ناگاه ایشان را شکار | |
| ۱۷۴۸ | بی‌دِلان را دِلْبَران جُسته به جان | جُمله مَعشوقانْ شکارِ عاشقان | |
| ۱۷۴۹ | هرکِه عاشقْ دیدی‌اَش، معشوق دان | کو به نِسْبَت هست هم این و هم آن | |
| ۱۷۵۰ | تِشنگانْ گَر آب جویَند از جهان | آب جویَد هم به عالَمْ تِشنگان | |
| ۱۷۵۱ | چون که عاشقْ اوست، تو خاموش باش | او چو گوشَت می‌کَشَد، تو گوش باش | |
| ۱۷۵۲ | بَند کُن چون سَیْل سَیْلانی کُند | وَرْنه رُسواییّ و ویرانی کُند | |
| ۱۷۵۳ | من چه غم دارم که ویرانی بُوَد؟ | زیرِ ویرانْ گنجِ سُلْطانی بُوَد | |
| ۱۷۵۴ | غَرقِ حَقْ خواهد که باشد غَرق‌تَر | هَمچو موجِ بَحْرِ جانْ زیر و زَبَر | |
| ۱۷۵۵ | زیرِ دریا خوش‌تَر آید یا زَبَر؟ | تیرِ او دِلْکَش‌تَر آید یا سِپَر؟ | |
| ۱۷۵۶ | پاره کرده‌یْ وَسوَسه باشی دِلا | گَر طَرَب را باز دانی از بَلا | |
| ۱۷۵۷ | گَر مُرادت را مَذاقِ شِکَّر است | بی‌مُرادی نه مُرادِ دِلْبَر است؟ | |
| ۱۷۵۸ | هر سِتاره‌ش خون‌بَهایِ صد هِلال | خونِ عالَم ریختن او را حَلال | |
| ۱۷۵۹ | ما بَها و خون‌بَها را یافتیم | جانِبِ جانْ‌باختن بِشْتافتیم | |
| ۱۷۶۰ | ای حَیاتِ عاشقانْ در مُردگی | دلْ نَیابی جُز که در دلْ‌بُردگی | |
| ۱۷۶۱ | من دِلَش جُسته به صد ناز و دَلال | او بَهانه کرده با من از مَلال | |
| ۱۷۶۲ | گفتم آخِر غَرقِ توست این عقل و جان | گفت رو، رو بر من این اَفْسون مَخوان | |
| ۱۷۶۳ | من نَدانَم آنچه اندیشیده‌یی؟ | ای دو دیده دوست را چون دیده‌یی؟ | |
| ۱۷۶۴ | ای گِران جانْ خوار دیدَسْتی وِرا | زان که بَسْ اَرْزان خَریدَستی وِرا | |
| ۱۷۶۵ | هرکِه او اَرْزان خَرَد، اَرْزان دَهَد | گوهری، طِفْلی به قُرصی نان دَهَد | |
| ۱۷۶۶ | غَرقِ عشقی‌اَم که غَرق است اَنْدَرین | عشق‌هایِ اَوَّلین و آخِرین | |
| ۱۷۶۷ | مُجْمَلَش گفتم، نکردم زان بَیان | وَرْنه هم اَفْهام سوزد، هم زبان | |
| ۱۷۶۸ | من چو لب گویم، لبِ دَریا بُوَد | من چو لا گویم، مُراد اِلّا بُوَد | |
| ۱۷۶۹ | من زِ شیرینی نِشَستم روتُرُش | من زِ بسیاریِّ گُفتارَم خَمُش | |
| ۱۷۷۰ | تا که شیرینیِّ ما از دو جهان | در حِجابِ روتُرُش باشد نَهان | |
| ۱۷۷۱ | تا که در هر گوش نایَد این سُخُن | یک هَمی‌گویم زِ صد سِرِّ لَدُن |
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!