مثنوی مولانا – دفتر ششم – بخش ۱۳۳ – مُتوفّی شُدنِ بُزرگین از شَهْزادگان و آمدنِ برادرِ میانین به جَنازهٔ برادر که آن کوچکین صاحِبِفِراش بود از رَنْجوری و نَواختنِ پادشاهْ میانین را تا او هم لَنْگِ اِحْسان شُد مانْد پیشِ پادشاه صد هزار از غَنایِمِ غَیْبی و عَیْنی بِدو رَسید از دولت و نَظَرِ آن شاه مَعَ تَقْریرِ بَعْضِهِ
۴۶۴۷ | کوچکین رَنْجور بود و آن وَسَط | بَر جَنازهیْ آن بُزرگ آمد فَقَط | |
۴۶۴۸ | شاه دیدش گفت قاصِد کین کی است | که از آن بَحْراست و این هم ماهی است؟ | |
۴۶۴۹ | پَس مُعَرِّف گفت پورِ آن پدر | این برادر زان برادر خُردتَر | |
۴۶۵۰ | شَهْ نَوازیدَش که هستی یادگار | کرد او را هم بِدان پُرسِش شکار | |
۴۶۵۱ | از نَوازِ شاه آن زارِ حَنیذ | در تَنِ خود غیرِ جانْ جانی بِدیذ | |
۴۶۵۲ | در دلِ خود دید عالی غُلْغُله | که نَیابَد صوفی آن در صد چِلِه | |
۴۶۵۳ | عَرصه و دیوار و کوه سنگْبافت | پیشِ او چون نارِ خندان میشِکافت | |
۴۶۵۴ | ذَرّه ذَرّه پیشِ او هَمچون قِباب | دَم به دَم میکرد صدگون فَتْحِ باب | |
۴۶۵۵ | بابْ گَهْ روزن شُدی گاهی شُعاع | خاکْ گَهْ گندم شُدیّ و گاه صاع | |
۴۶۵۶ | در نَظَرها چَرخْ بَس کُهنه وْ قَدید | پیشِ چَشمَش هر دَمی خَلْقِ جدید | |
۴۶۵۷ | روحِ زیبا چون که وارَسْت از جَسَد | از قَضا بی شک چُنین چَشمَش رَسَد | |
۴۶۵۸ | صد هزاران غَیْب پیشَش شُد پَدید | آنچه چَشمِ مَحْرَمان بیند بِدید | |
۴۶۵۹ | آنچه او اَنْدَر کُتُب بَر خوانده بود | چَشم را در صورتِ آن بَر گُشود | |
۴۶۶۰ | از غُبارِ مَرکَبِ آن شاهِ نَر | یافت او کُحْلِ عُزَیزی در بَصَر | |
۴۶۶۱ | برچُنین گُلْزار دامَن میکَشید | جُزوْ جُزوش نَعْره زَن هَلْ مِنْ مَزید | |
۴۶۶۲ | گُلْشَنی کَزْ بَقْل رویَد یک دَم است | گُلْشَنی کَزْ عقل رویَد خُرَّم است | |
۴۶۶۳ | گُلْشَنی کَزْ گِل دَمَد گردد تَباه | گُلْشَنی کَزْ دل دَمَد وافَرْحَتاه | |
۴۶۶۴ | عِلْمهایِ با مَزهیْ دانستهمان | زان گُلْستانْ یک دو سه گُلْدَسته دان | |
۴۶۶۵ | زان زَبونِ این دو سه گُلْدَستهایم | که دَرِ گُلْزار بر خود بَستهایم | |
۴۶۶۶ | آنچُنان مِفْتاحها هر دَم به نان | میفُتَد ای جان دریغا از بَنان | |
۴۶۶۷ | وَرْ دَمی هم فارغ آرَنْدَت زِ نان | گِردِ چارد گَردی و عشقِ زَنان | |
۴۶۶۸ | باز اِسْتِسْقات چون شُد موجْزَن | مُلْکِ شهری بایَدَت پُر نان و زن | |
۴۶۶۹ | مار بودی اَژدَها گشتی مگر؟ | یک سَرَت بود این زمانی هفتسَر | |
۴۶۷۰ | اَژدَهای هفتسَر دوزخ بُوَد | حِرْص تو دانهست و دوزخْ فَخْ بُوَد | |
۴۶۷۱ | دام را بِدْران بِسوزان دانه را | باز کُن دَرهایِ نو این خانه را | |
۴۶۷۲ | چون تو عاشق نیستی ای نَرگدا | هَمچو کوهی بیخَبَر داری صدا | |
۴۶۷۳ | کوه را گفتار کِی باشد زِ خَود؟ | عکس غیراست آن صدا ای مُعْتَمَد | |
۴۶۷۴ | گفتِ تو زان سان که عکسِ دیگریست | جُمله اَحْوالَت به جُز هم عکس نیست | |
۴۶۷۵ | خشم و ذوقَت هر دو عکس دیگران | شادیِ قَوّاده و خشمِ عَوان | |
۴۶۷۶ | آن عَوان را آن ضَعیف آخر چه کرد | که دَهَد او را به کینه زَجْر و دَرد؟ | |
۴۶۷۷ | تا به کِی عکسِ خیال لامِعه؟ | جَهْد کُن تا گردَدَت این واقِعه | |
۴۶۷۸ | تا که گُفتارَت زِ حالِ تو بُوَد | سَیْر تو با پَرّ و بال تو بُوَد | |
۴۶۷۹ | صَیْد گیرد تیر هم با پَرّ غَیْر | لاجَرَم بیبَهره است از لَحْم طَیْر | |
۴۶۸۰ | باز صَیْد آرَد به خود از کوهْسار | لاجَرَم شاهَش خورانَد کَبْک و سار | |
۴۶۸۱ | مَنْطقی کَزْ وَحْی نَبْوَد از هواست | هَمچو خاکی در هوا و در هَباست | |
۴۶۸۲ | گَر نِمایَد خواجه را این دَم غَلَط | زَ اوَّلِ والنَّجْم بَر خوان چند خَط | |
۴۶۸۳ | تا که ما یَنْطِقْ مَحَمَّد عَنْ هَوی | اِنْ هُوَ اِلّا بِوَحْیٍ اِحْتَوی | |
۴۶۸۴ | اَحْمَدا چون نیستَت از وَحْی یاس | جِسْمیان را دِهْ تَحَرّیّ و قیاس | |
۴۶۸۵ | کَزْ ضَرورَت هست مُرداری حَلال | که تَحَرّی نیست در کعبهیْ وِصال | |
۴۶۸۶ | بیتَحَرّی و اِجْتِهاداتِ هُدی | هر کِه بِدعَت پیشه گیرد از هَوی | |
۴۶۸۷ | هَمچو عادَش بر بَرَد باد و کُشَد | نه سُلَیمان است تا تَختَش کَشَد | |
۴۶۸۸ | عاد را باد است حَمّال خَذول | هَمچو بَرِّه در کَفِ مَردی اَکول | |
۴۶۸۹ | هَمچو فرزندش نَهاده بر کِنار | میبَرَد تا بُکْشَدَش قَصّابوار | |
۴۶۹۰ | عاد را آن باد زِ اسْتِکبار بود | یارِ خود پِنْداشتند اَغْیار بود | |
۴۶۹۱ | چون بِگَردانید ناگَهْ پوسْتین | خُردَشان بِشْکَست آن بِئْسَ الْقَرین | |
۴۶۹۲ | باد را بِشْکَن که بَس فِتْنهست باد | پیش از آن کِتْ بِشْکَنَد او هَمچو عاد | |
۴۶۹۳ | هود دادی پَند کِی پُر کِبْر خَیْل | بَر کَنَد از دَستَتان این بادْ ذَیْل | |
۴۶۹۴ | لشکرِ حَقّ است باد و از نِفاق | چند روزی با شما کرد اِعْتِناق | |
۴۶۹۵ | او به سِرّ با خالِقِ خود راست است | چون اَجَل آید بَر آرَد بادْ دست | |
۴۶۹۶ | باد را اَنْدَر دَهَن بین رَهْگُذَر | هر نَفَس آیان رَوان در کَرّ و فَر | |
۴۶۹۷ | حَلْق و دندانها ازو ایمِن بُوَد | حَق چو فَرمایَد به دَندان دَرفُتَد | |
۴۶۹۸ | کوه گردد ذَرّه باد و ثَقیل | دَردِ دندان دارَدَش زار و عَلیل | |
۴۶۹۹ | این همان باد است کایمِن میگُذشت | بود جانِ کِشت و گشت او مرگِ کَشت | |
۴۷۰۰ | دستِ آن کَس که بِکَردَت دستبوس | وَقتِ خشمْ آن دست میگردد دَبوس | |
۴۷۰۱ | یا رَب و یا رَب بَر آرَد او زِ جان | که بِبَر این باد را ای مُسْتَعان | |
۴۷۰۲ | ای دَهان غافِل بُدی زین باد رو | از بُنِ دَندان در اِسْتِغْفار شو | |
۴۷۰۳ | چَشمِ سَختَش اشکها باران کُند | مُنْکران را دَردْ اَللهْ خوان کُند | |
۴۷۰۴ | چون دَمِ مَردان نَپَذْرُفَتی زِ مَرد | وَحْیِ حَق را هین پَذیرا شو زِ دَرد | |
۴۷۰۵ | باد گوید پیکَم از شاهِ بَشَر | گَهْ خَبَر خیر آوَرَم گَهْ شور و شَر | |
۴۷۰۶ | زان که مامورم امیر خود نیاَم | من چو تو غافِل زِ شاهِ خود کِیاَم؟ | |
۴۷۰۷ | گَر سُلَیمانوار بودی حالِ تو | چون سُلَیمان گَشتَمی حَمّال تو | |
۴۷۰۸ | عاریهسْتَم گشتمی مُلْکِ کَفَت | کَردَمی بر رازِ خود من واقِفَت | |
۴۷۰۹ | لیک چون تو یاغییی من مُسْتَعار | میکُنم خِدمَت تورا روزی سه چار | |
۴۷۱۰ | پَس چو عادت سَرنگونیها دَهَم | زِاسْپَهِ تو یاغیانه بَرجَهَم | |
۴۷۱۱ | تا به غَیْبْ ایمانِ تو محُکْم شود | آن زمان کایمانْت مایهیْ غَم شود | |
۴۷۱۲ | آن زمان خود جُملِگان مؤمن شوند | آن زمان خود سَرکَشان بر سَر دَوَند | |
۴۷۱۳ | آن زمان زاری کُنند و اِفْتِقار | هَمچو دُزد و راهزَن در زیرِ دار | |
۴۷۱۴ | لیک گَر در غَیْب گردی مُسْتَوی | مالِکِ دارَیْن و شِحْنهیْ خود توی | |
۴۷۱۵ | شِحْنِگیّ و پادشاهیِّ مُقیم | نه دو روزه وْ مُسْتَعاراست و سَقیم | |
۴۷۱۶ | رَسْتی از بیگار و کارِ خود کُنی | هم تو شاه و هم تو طَبْل خود زنی | |
۴۷۱۷ | چون گِلو تَنگ آوَرَد بر ما جهان | خاک خوردی کاشکی حَلْق و دَهان | |
۴۷۱۸ | این دَهان خود خاکْ خواری آمدهست | لیک خاکی را که آن رَنگین شُدهست | |
۴۷۱۹ | این کَباب و این شَراب و این شِکَر | خاکِ رَنگین است و نَقْشین ای پسر | |
۴۷۲۰ | چون که خوردیّ و شُد آن لَحْم و پوست | رَنگِ لَحْمَش داد و این هم خاکِ کوست | |
۴۷۲۱ | هم ز خاکی بَخْیه بر گِل میزَنَد | جُمله را هم بازْ خاکی میکُند | |
۴۷۲۲ | هِنْدو و قِفْچاق و رومیّ و حَبَش | جُمله یک رَنگاَند اَنْدَر گورْ خَوش | |
۴۷۲۳ | تا بِدانی کان همه رَنگ و نِگار | جُمله روپوش است و مَکْر و مُسْتَعار | |
۴۷۲۴ | رنگِ باقی صِبْغَةُ اللهْ است و بَس | غیرِ آن بر بَسته دان هَمچون جَرَس | |
۴۷۲۵ | رنگِ صِدْق و رنگِ تَقْوی و یَقین | تا اَبَد باقی بُوَد بر عابِدین | |
۴۷۲۶ | رنگِ شکّ و رنگِ کُفران و نِفاق | تا اَبَد باقی بُوَد بر جانِ عاق | |
۴۷۲۷ | چون سِیَهروییّ فرعون دَغا | رنگِ آن باقیّ و جِسم او فَنا | |
۴۷۲۸ | بَرق و فَرّ رویِ خوب صادقین | تَنْ فَنا شُد وان به جا تو یَوْمِ دین | |
۴۷۲۹ | زشتْ آن زشت است و خوب آن خوب و بَس | دایم آن ضَحّاک و این اَنْدَر عَبَس | |
۴۷۳۰ | خاک را رنگ و فَن و سنگی دَهَد | طِفْلْخویان را بر آن جنگی دَهَد | |
۴۷۳۱ | از خَمیری اُشتُر وشیری پَزَند | کودکان از حِرْصِ آن کَفْ میگَزَند | |
۴۷۳۲ | شیر و اُشتُر نان شود اَنْدَر دَهان | دَر نگیرد این سُخَن با کودکان | |
۴۷۳۳ | کودک اَنْدَر جَهْل و پِنْدار و شکیست | شُکر باری قوَّتِ او اندکیست | |
۴۷۳۴ | طِفْل را اِسْتیزه و صد آفَت است | شُکرْ این که بیفَن و بیقوَّت است | |
۴۷۳۵ | وای ازین پیرانِ طِفْلِ نااَدیب | گشته از قوَّت بَلایِ هر رَقیب | |
۴۷۳۶ | چون سِلاح و جَهْل جمع آید به هم | گشت فرعونی جهانسوز از سِتَم | |
۴۷۳۷ | شُکر کُن ای مَردِ درویش از قُصور | که زِ فرعونی رَهیدی وَز کُفور | |
۴۷۳۸ | شُکرْ که مَظْلومی و ظالِم نهیی | ایمِن از فرعونی و هر فِتْنهیی | |
۴۷۳۹ | اِشْکَم تی لافِ اَللّهی نَزَد | کآتَشَش را نیست از هیزُم مَدَد | |
۴۷۴۰ | اِشْکَمِ خالی بُوَد زندانِ دیو | کِشْ غَمِ نان مانِع است از مَکْر و ریو | |
۴۷۴۱ | اِشْکَمِ پُر لوت دان بازارِ دیو | تاجِرانِ دیو را در وِیْ غَریو | |
۴۷۴۲ | تاجِرانِ ساحِرِ لاشَیفُروش | عقلها را تیره کرده از خُروش | |
۴۷۴۳ | خُم رَوان کرده زِ سِحْری چون فُروش | کرده کَرباسی زِ مَهْتاب و غَلَس | |
۴۷۴۴ | چون بِریشَم خاک را بَرمیتَنَند | خاک در چَشمِ مُمَیِّز میزَنَند | |
۴۷۴۵ | چَنْدَلی را رنگِ عودی میدَهَند | بر کُلوخیمان حَسودی میدَهند | |
۴۷۴۶ | پاکْ آن کِه خاک را رنگی دَهَد | هَمچو کودکْمان بر آن جنگی دَهَد | |
۴۷۴۷ | دامَنی پُر خاک ما چون طِفْلَکان | در نَظَرْمان خاکْ هَمچون زَرِّ کان | |
۴۷۴۸ | طِفْل را با بالِغان نَبْوَد مَجال | طِفْل را حَق کِی نِشانَد با رِجال؟ | |
۴۷۴۹ | میوه گَر کُهنه شود تا هست خام | پُخته نَبْوَد غوره گویَندَش به نام | |
۴۷۵۰ | گَر شود صدساله آن خامِ تُرُش | طِفْل و غورَهست او بَرِ هر تیزهُش | |
۴۷۵۱ | گرچه باشد مو و ریشِ او سِپید | هم در آن طِفْلیِّ خَوْف است و امید | |
۴۷۵۲ | که رَسَم یا نارَسیده مانْدهام | ای عَجَب با من کُند کَرْم آن کَرَم؟ | |
۴۷۵۳ | با چُنین ناقابلیّ و دوری یی | بَخشَد این غورهٔ مرا انگوری یی؟ | |
۴۷۵۴ | نیستم اومیدوار از هیچ سو | وان کَرَم میگویدم لا تَیْاَسوا؟ | |
۴۷۵۵ | دایِما خاقانِ ما کردهست طو | گوشمان را میکَشَد لا تَقْنَطوا | |
۴۷۵۶ | گرچه ما زین ناامیدی در گَویم | چون صَلا زد دست اَنْدازان رَویم | |
۴۷۵۷ | دست اَنْدازیم چون اَسْبانِ سیس | در دویدن سویِ مَرعایِ اَنیس | |
۴۷۵۸ | گامْ اندازیم و آنجا گامْ نی | جامْ پَردازیم و آنجا جامْ نی | |
۴۷۵۹ | زان که آنجا جُمله اَشْیا جانی است | مَعنی اَنْدَر مَعنیِ ربّانی است | |
۴۷۶۰ | هست صورت سایه مَعنی آفتاب | نورِ بیسایه بُوَد اَنْدَر خَراب | |
۴۷۶۱ | چون که آن جا خِشْت بر خِشْتی نَمانْد | نورِ مَهْ را سایهٔ زشتی نَمانْد | |
۴۷۶۲ | خِشْت اگر زَرّین بُوَد بَرکَندنیست | چون بَهایِ خِشْتْ وَحْی و روشنیست | |
۴۷۶۳ | کوه بَهرِ دَفْعِ سایه مُنْدَک است | پاره گشتن بَهْرِ این نور اندک است | |
۴۷۶۴ | بر بُرونِ کُهْ چو زد نورِ صَمَد | پاره شُد تا در دَرونَش هم زَنَد | |
۴۷۶۵ | گُرسَنه چون بر کَفَش زد قُرصِ نان | وا شِکافَد از هَوَس چَشم و دَهان | |
۴۷۶۶ | صد هزاران پاره گشتن اَرْزَد این | از میانِ چَرخْ بَرخیز ای زمین | |
۴۷۶۷ | تا که نورِ چَرخ گردد سایه سوز | شب زِ سایهیْ توست ای یاغیِّ روز | |
۴۷۶۸ | این زمین چون گاهْوارهیْ طِفلَکان | بالِغان را تَنگ می دارد مکان | |
۴۷۶۹ | بَهرِ طِفْلانْ حَق زمین را مَهد خوانْد | شیر را در گَهواره بر طِفْلان فَشانْد | |
۴۷۷۰ | خانه تَنگ آمَد ازین گَهواره ها | طِفْلَکان را زود بالِغ کُن شَها | |
۴۷۷۱ | خانه را ای مَهد تو ضَیِّق مَدار | تا تَوانَد کرد بالِغ اِنْتِشار |
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!