مقدمه ولد نامه – نوشتۀ الجواهر المضيئه دربارۀ سلطان ولد

آنچه دربارۀ نام و تاریخ ولادت و وفات سلطان ولد نوشتیم مطابق مشهور است. اما مؤلف كتاب الجواهر المضيئه في طبقات الحنفیه شیخ محیی الدّين ابومحمد عبدالقادر بن ابوالوفاء مصری حنفی (۷۷۵-۶۹۶) که نزديک به زمان سلطان ولد ی‌زیسته است می‌نویسد: “احمد بن محمد بن محمد بن حسین بن محمد بن احمد بن قاسم بن مسیب بن عبداللّه بن عبدالرحمن بن ابی بکر الصديق ابن ابی قحافه مولانا بهاء الدّین بن مولانا جلال الدّین یأتی والده فی بابه انشااللّه تعالی و بهاءالدّين هذا یلقب به سلطان ولد كان اماماً فقيهاً درس بعد ابيه به مدرسة قونیه و تبع والده فی التجرد و عمر و توفی سنة اثنتي عشرة و سبع مأیه و هو ابن اثنتين و تسعين سنة و دفن بقونية بتربة والده و صلّى عليه الشيخ مجدالدّین الاقصرائی بوصية منه»[۱].
بنابراین اسم سلطان ولد احمد می‌شود نه محمد و تولدش حدود ۶۲۰ می‌شود نه ۶۲۳٫ اما تاریخ وفاتش (سنه ۷۱۲) با مشهور تفاوت ندارد. دربارۀ پدرش مولانا جلال الدّین رشتۀ نژاد را طور دیگر می‌نویسد[۲]«محمد بن محمد بن محمد بن حسین بن احمد بن قاسم، الخ»، در القاب آخر کتاب هم سلسلۀ نسب را مثل اینجا سه محمد پشت یکدیگر می گوید به این طريق: سلطان ولد لقب بهاء الدّین احمد بن مولانا جلال الدّین محمد بن محمد بن محمد[۳].
با این اختلاف، نه یک طرف را بدون دلائل دیگر شاید قبول کرد و نه همه نوشته‌های او را که نزديک به عصر سلطان ولد و معاصر با اعقاب نزديک او بوده است توان نادیده انگاشت. تا آنجا که خود سلطان ولد در مقدمۀ مثنوی حاضر متعرض شده روایت اوّل صحیح است یعنی (جلال الدّین محمد بن محمد بن حسین بلخی) و باقی نسب نامه همچنان در تردید باقی
است اما روایت اوّل باز روبراه تر می‌نماید[۴].
——————————-

[۱] . ج ۱ ص ۱۲۰ چاپ حیدآباد دکن. عیناً نقل شد

[۲] . (ج۲ ص ۱۲۳)

[۳] . (ص ۳۷۳ ج۲)

[۴] . در نسب نامۀ مولانا روایت دیگر هم نقل شده است به این طریق سلطان العلماء محمد بهاءالدّین ولد بن شیخ حسین خطیبی ابن احمد الخطیبی ابن محمود بن مودود بن ثابت بن مسیب بن مطهر بن حماد بن عبدالرحمن بن ابی بکر الصدیق.