مثنوی مولانا – دفتر دوّم – بخش ۳۸ – پُرسیدنِ موسیٰ از حَقْ سِرِّ غَلَبهٔ ظالمان را
| ۱۸۱۸ | گفت موسیٰ ای کَریمِ کارْساز | ای کِه یک دَمْ ذِکْرِ تو عُمرِ دراز | |
| ۱۸۱۹ | نَقْشِ کَژْمَژْ دیدم اَنْدر آب و گِل | چون مَلایِک اعتراضی کرد دل | |
| ۱۸۲۰ | که چه مَقْصود است نَقْشی ساختن | وَانْدَرو تُخْمِ فَساد انداختن؟ | |
| ۱۸۲۱ | آتشِ ظُلْم و فَساد اَفْروختن؟ | مَسجد و سَجْده‌کُنان را سوختن؟ | |
| ۱۸۲۲ | مایهٔ خونابه و زَرْدآبه را | جوش دادن از برایِ لابه را؟ | |
| ۱۸۲۳ | من یَقین دانم که عینِ حِکْمَت است | لیکْ مَقْصودَم عِیان و رؤیَت است | |
| ۱۸۲۴ | آن یَقین می‌گویَدَم، خاموش کُن | حِرصِ رؤْیَت گویَدَم نه، جوش کُن | |
| ۱۸۲۵ | مَر مَلایِک را نِمودی سِرِّ خویش | کین چُنین نوشی هَمی اَرْزَد به نیش | |
| ۱۸۲۶ | عَرضه کردی نورِ آدم را عِیان | بر مَلایِک گشت مُشکل‌ها بَیان | |
| ۱۸۲۷ | حَشْرِ تو گوید که سِرِّ مرگ چیست | میوه‌ها گویند سِرِّ بَرگ چیست | |
| ۱۸۲۸ | سِرِّ خون و نُطْفه حُسنِ آدمی‌ست | سابِقِ هر بیشی‌یی آخِر کَمی‌ست | |
| ۱۸۲۹ | لَوْح را اوَّل بِشویَد بی‌وقوف | آن‌گَهی بر وِیْ نِویسَد او حُروف | |
| ۱۸۳۰ | خون کُند دل را و اشکِ مُسْتَهان | بَر نِویسَد بر وِیْ اسرار آن‌گَهان | |
| ۱۸۳۱ | وَقتِ شُستنْ لَوْح را باید شِناخت | که مَر آن را دفتری خواهند ساخت | |
| ۱۸۳۲ | چون اَساسِ خانه‌یی می‌اَفْکَنند | اوَّلین بُنیاد را بَر می‌کَنند | |
| ۱۸۳۳ | گِل بَر آرَنْد اَوَّل از قَعْرِ زمین | تا به آخِر بَرکَشی ماءِ مَعین | |
| ۱۸۳۴ | از حَجامَت کودکان گِریَند زار | که نمی‌دانند ایشان سِرِّ کار | |
| ۱۸۳۵ | مَرد خود زَرْ می‌دَهَد حَجّام را | می‌نَوازَد نیشِ خونْ آشام را | |
| ۱۸۳۶ | می‌دَوَد حَمّال زی بارِ گِران | می‌رُباید بار را از دیگران | |
| ۱۸۳۷ | جنگِ حَمّالان برایِ بارْ بین | این چُنین است اِجْتِهادِ کاربین | |
| ۱۸۳۸ | چون گِرانی‌ها اَساسِ راحت است | تَلخ‌ها هم پیشوایِ نِعْمَت است | |
| ۱۸۳۹ | حُفَّتِ الْجَنَّه بِمَکْروهاتِنا | حُفَّتِ النِّیْرانُ مِنْ شَهْواتِنا | |
| ۱۸۴۰ | تُخمِ مایه‌یْ آتشَت شاخِ تَر است | سوخته‌یْ آتش قَرینِ کوثر است | |
| ۱۸۴۱ | هر کِه در زندان قَرینِ مِحْنَتی‌ست | آن جَزایِ لُقمه‌ییّ و شَهْوتی‌ست | |
| ۱۸۴۲ | هر کِه در قَصری قَرینِ دولتی‌ست | آن جَزایِ کارْزار و مِحْنَتی‌ست | |
| ۱۸۴۳ | هر کِه را دیدی به زَرّ و سیمْ فَرد | دان که اَنْدر کَسْب کردن صَبر کرد | |
| ۱۸۴۴ | بی سَبَب بیند چو دیده شُد گُذار | تو که در حِسّی، سَبَب را گوش دار | |
| ۱۸۴۵ | آن کِه بیرون از طَبایعْ جانِ اوست | مَنْصِبِ خَرْقِ سَبَب‌ها آنِ اوست | |
| ۱۸۴۶ | بی سَبَب بینَد، نه از آب و گیا | چَشمْ چَشمه‌یْ مُعْجزاتِ اَنْبیا | |
| ۱۸۴۷ | این سَبَب هَمچون طَبیب است و عَلیل | این سَبَب هَمچون چراغ است و فَتیل | |
| ۱۸۴۸ | شبْ چراغت را فَتیلِ نو بِتاب | پاک دان زین‌ها چراغِ آفتاب | |
| ۱۸۴۹ | رو تو کَهْگِل ساز بَهرِ سَقْفِ خان | سَقْفِ گَردون را زِ کَهْگِل پاکْ دان | |
| ۱۸۵۰ | اَهْ که چون دِلْدارِ ما غَم‌سوز شُد | خَلْوَتِ شب دَرگُذشت و روز شُد | |
| ۱۸۵۱ | جُز به شبْ جِلْوه نباشد ماه را | جُز به دَردِ دل مَجو دِلْخواه را | |
| ۱۸۵۲ | تَرکِ عیسیٰ کرده، خَر پَروَده‌یی | لاجَرَم چون خَر بُرونِ پَرده‌یی | |
| ۱۸۵۳ | طالِعِ عیسی‌ست عِلْم و مَعرِفَت | طالِعِ خَر نیست ای تو خَر صِفَت | |
| ۱۸۵۴ | نالهٔ خَر بِشْنَوی، رَحْم آیَدَت | پس نَدانی خَر خَری فَرمایَدَت | |
| ۱۸۵۵ | رَحْم بر عیسیٰ کُن و بر خَر مَکُن | طَبْع را بر عقلِ خود سَروَر مَکُن | |
| ۱۸۵۶ | طَبْع را هِلْ تا بِگِریَد زارْ زار | تو ازو بِسْتان و وامِ جانْ گُزار | |
| ۱۸۵۷ | سال‌ها خَر بَنده بودی، بَسْ بُوَد | زان که خَربَنده زِ خَر واپَسْ بُوَد | |
| ۱۸۵۸ | زَ اخِّروهُنَّ مُرادَش نَفْسِ توست | کو به آخِر باید و عَقلَت نَخُست | |
| ۱۸۵۹ | هم‌مِزاجِ خَر شُده‌ست این عقلِ پَست | فِکْرَش این که چون عَلَف آرَم به دست؟ | |
| ۱۸۶۰ | آن خَرِ عیسیٰ مِزاجِ دل گرفت | در مَقامِ عاقلانْ مَنْزِل گرفت | |
| ۱۸۶۱ | زان که غالِبْ عقل بود و خَر ضَعیف | از سَوارِ زَفْت گردد خَر نَحیف | |
| ۱۸۶۲ | وَزْ ضَعیفیْ عقلِ تو ای خَر بَها | این خَرِ پَژمُرده گشته‌ست اَژدَها | |
| ۱۸۶۳ | گَر زِ عیسیٰ گشته‌یی رَنْجورْدل | هم ازو صِحَّت رَسَد، او را مَهِل | |
| ۱۸۶۴ | چونی ای عیسیِّ عیسی‌دَم زِ رنج؟ | که نبود اَنْدر جهانْ بی‌مارْ گنج | |
| ۱۸۶۵ | چونی ای عیسی زِ دیدارِ جُهود؟ | چونی ای یوسُف زِ مَکّار و حَسود؟ | |
| ۱۸۶۶ | تو شب و روز از پِیِ این قومِ غُمْر | چون شب و روزی مَدَدبَخشایِ عُمْر | |
| ۱۸۶۷ | چونی از صَفراییانِ بی‌هُنر؟ | چه هُنر زایَد زِ صَفْرا؟ دَردِ سَر | |
| ۱۸۶۸ | تو همان کُن که کُند خورشیدِ شرق | ما نِفاق و حیله و دُزدیّ و زَرْق | |
| ۱۸۶۹ | تو عَسَل، ما سِرکه در دنیا و دین | دَفْعِ این صَفْرا بُوَد سِرکَنگَبین | |
| ۱۸۷۰ | سِرکِه اَفْزودیم ما قومِ زَحیر | تو عَسَلْ بِفْزا، کَرَم را وا مَگیر | |
| ۱۸۷۱ | این سِزید از ما، چُنان آمد زِ ما | ریگْ اَنْدر چَشم چِه افْزایَد؟ عَما | |
| ۱۸۷۲ | آن سِزَد از تو اَیا کُحْلِ عزیز | که بِیابَد از تو هر ناچیزْ چیز | |
| ۱۸۷۳ | زآتَشِ این ظالِمانَت دلْ کَباب | از تو جُمله اِهْدِ قَوْمی بُد خِطاب | |
| ۱۸۷۴ | کانِ عودی، در تو گَر آتش زَنَند | این جهانْ از عِطْر و رَیْحان آگَنَند | |
| ۱۸۷۵ | تو نه آن عودی کَزْ آتش کَم شود | تو نه آن روحی کَاسیرِ غَم شود | |
| ۱۸۷۶ | عود سوزد، کانِ عود از سوزْ دور | باد کِی حَمله بَرَد بر اَصلِ نور؟ | |
| ۱۸۷۷ | ای زِ تو مَر آسْمان‌ها را صَفا | ای جَفایِ تو نِکوتَر از وَفا | |
| ۱۸۷۸ | زان که از عاقلْ جَفایی گَر رَوَد | از وَفایِ جاهِلان آن بِهْ بُوَد | |
| ۱۸۷۹ | گفت پیغامبر عَداوَت از خِرَد | بهتر از مِهْری که از جاهِل رَسَد |
دکلمه_مثنوی
تعقیب
[…] نبوی است، کنوز الحقایق، ص ۵ و مولانا در مثنوی فرماید: ( دفتر دوم بخش ۳۸ بیت ۱۸۵۸) زَ اخِّروهُنَّ مُرادَش نَفْسِ توست کو به آخِر باید […]
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!