مثنوی مولانا – دفتر اوّل – بخش ۴۰ – عِتاب کردنِ آتش را، آن پادشاهِ جُهود

 

۸۲۸ رو به آتش کرد شَهْ کِی تُندخو آن جهانْ سوزِ طبیعی خوت کو؟
۸۲۹ چون نمی‌سوزی؟ چه شُد خاصیَّتَت؟ یا زِ بَختِ ما دِگَر شُد نیَّتَت؟
۸۳۰ می‌نَبَخشایی تو بر آتش‌پَرَست آن کِه نَپْرَستد تو را، او چون بِرَست؟
۸۳۱ هرگز ای آتش تو صابِر نیستی چون نَسوزی؟ چیست؟ قادر نیستی؟
۸۳۲ چَشمْ‌بَند است این، عَجَب یا هوش‌بَند چون نَسوزانَد چُنین شُعله‌یْ بُلَند؟
۸۳۳ جادویی کَردَت کسی یا سیمیاست؟ یا خِلافِ طَبْعِ تو از بَختِ ماست؟
۸۳۴ گفت آتش مَن هَمانَم، ای شَمَن اَنْدَر آ تا تو بِبینی تابِ من
۸۳۵ طَبْعِ مَن دیگر نگشت و عُنْصُرَم تیغِ حَقَّم، هم به دَستوری بُرَم
۸۳۶ بر دَرِ خَرگَه سگانِ تُرکَمان چاپلوسی کرده پیشِ میهمان
۸۳۷ وَرْ به خَرگَهْ بُگْذرد بیگانه‌رو حَمله بینَد از سگانْ شیرانه او
۸۳۸ من زِ سگ کَم نیستم در بَندگی کَم زِ تُرکی نیست حَقْ در زندگی
۸۳۹ آتَشِ طَبْعَت اگر غمگین کُند سوزش از اَمرِ مَلیکِ دین کُند
۸۴۰ آتَش طَبْعَت اگر شادی دَهَد اَنْدَرو شادی مَلیکِ دین نَهَد
۸۴۱ چون که غَم‌بینی تو اِسْتِغْفار کُن غم به اَمرِ خالِق آمد کارْ کُن
۸۴۲ چون بِخواهَد عینِ غمْ شادی شود عینِ بَندِ پایْ آزادی شود
۸۴۳ باد و خاک و آب و آتش بَنده‌اند با من و تو مُرده، با حَقْ زنده‌اند
۸۴۴ پیشِ حَقْ آتش همیشه در قیام هَمچو عاشقْ روز و شب پیچان مُدام
۸۴۵ سنگ بر آهن زنی، بیرون جَهَد هم به اَمرِ حَقْ قَدَم بیرون نَهَد
۸۴۶ آهن و سنگِ سِتَم بَر هَم مَزَن کین دو می‌زایند هَمچون مَرد و زَن
۸۴۷ سنگ و آهنْ خود سَبَب آمد، وَلیک تو به بالاتَر نِگَر، ای مَردِ نیک
۸۴۸ کین سَبَب را آن سَبَب آوَرْد پیش بی‌سَبَب کِی شُد سَبَب هرگز زِ خویش؟
۸۴۹ و آن سَبَب‌ها کَانْبیا را رَهْبَرند آن سَبَب‌ها زین سَبَب‌ها بَرتَرند
۸۵۰ این سَبَب را آن سَبَب عامِل کُند باز گاهی بی‌بَر و عاطِل کُند
۸۵۱ این سَبَب را مَحْرَم آمد عقل‌ها وان سَبَب‌ها راست مَحْرَمْ اَنْبیا
۸۵۲ این سَبَب چِه بْوَد؟ به تازی گو رَسَن اَنْدَرین چَهْ این رَسَن آمد به فَن
۸۵۳ گَردشِ چَرخه رَسَن را عِلَّت است چَرخه گَردان را ندیدن، زَلَّت است
۸۵۴ این رَسَن‌هایِ سَبَب‌ها در جهان هان و هان زین چَرخِ سَرگَردان مَدان
۸۵۵ تا نَمانی صِفْر و سَرگردانْ چو چَرخ تا نَسوزی تو زِ بی‌مغزی چو مَرْخ
۸۵۶ بادْ آتش می‌خورَد از اَمرِ حَق هر دو سَرمَست آمدند از خَمْرِ حَق
۸۵۷ آبِ حِلْم و آتشِ خَشم ای پسر هم زِ حَق بینی، چو بُگْشایی بَصَر
۸۵۸ گَر نبودی واقِف از حَقْ جانِ باد فَرق کِی کردی میانِ قومِ عاد؟
۸۵۹ هود گِردِ مؤمنان خَطّی کَشید نَرم می‌شُد باد کان‌جا می‌رَسید
۸۶۰ هرکِه بیرون بود زان خَط جُمله را پاره پاره می‌گُسَست اَنْدَر هوا
۸۶۱ هم چُنین شَیْبانِ راعی می‌کَشید گِردْ بَر گِردِ رَمه خَطّی پَدید
۸۶۲ چون به جُمعه می‌شُد او وَقتِ نماز تا نیارَد گُرگ آن‌جا تُرکْ ‌تاز
۸۶۳ هیچ گُرگی دَر نَرفتی اَنْدَر آن گوسفندی هم نگشتی زان نِشان
۸۶۴ بادِ حرصِ گُرگ و حرصِ گوسفند دایره‌یْ مَردِ خدا را بود بَند
۸۶۵ هم‌چُنین بادِ اَجل با عارفان نَرم و خوش هَمچون نَسیم گُلْسِتان
۸۶۶ آتشْ ابراهیم را دَندان نَزَد چون گُزیده‌یْ حَق بُوَد، چونَش گَزَد؟
۸۶۷ زآتشِ شَهوت نَسوزد اَهْلِ دین باقیان را بُرده تا قَعْرِ زَمین
۸۶۸ موجِ دَریا چون به اَمرِ حَقْ بِتاخت اَهْلِ موسی را زِ قبْطی واشِناخت
۸۶۹ خاک، قارون را چو فرمان دَر رَسید با زَر و تَختَش به قَعْرِ خود کَشید
۸۷۰ آب و گِلْ چون از دَمِ عیسی چَرید بال و پَر بُگْشاد، مُرغی شُد پَرید
۸۷۱ هست تَسْبیحَت بُخارِ آب و گِل مُرغِ جَنَّت شُد زِ نَفْخِ صِدقِ دل
۸۷۲ کوهِ طور از نورِ موسی شُد به رَقص صوفیِ کامل شُد و رَست او زِ نَقْص
۸۷۳ چه عَجَب گَر کوهْ صوفی شُد عزیز جسمِ موسی از کُلوخی بود نیز

#دکلمه_مثنوی

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟
در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *