مثنوی مولانا – دفتر ششم – بخش ۱۴ – مُناظرهٔ مُرغ با صَیّاد در تَرَهُّب و در معنیِ تَرَهُّبی که مُصْطَفی عَلَیْهِ‌السَّلام نَهی کرد از آن اُمَّتِ خود را که لا رَهْبانیَّةَ فِی الاِسْلام
| ۴۸۱ | مُرغ گُفتش خواجه در خَلْوَت مَایست | دینِ اَحمَد را تَرَهُّب نیکْ نیست | |
| ۴۸۲ | از تَرَهُّب نَهی کرده‌ست آن رَسول | بِدْعَتی چون دَر گرفتی ای فُضول؟ | |
| ۴۸۳ | جمعه شَرط است و جَماعَت در نماز | اَمرِ مَعْروف و زِ مُنْکَر اِحْتِراز | |
| ۴۸۴ | رَنجِ بَدخویان کَشیدن زیرِ صَبر | مَنْفَعَت دادن به خَلْقان هَمچو ابر | |
| ۴۸۵ | خَیرُناس آن یَنْفَع النّاس ای پدر | گَر نه سنگی چه حَریفی با مَدَر؟ | |
| ۴۸۶ | در میانِ اُمَّتِ مَرحومْ باش | سُنَّتِ اَحمَد مَهِل مَحْکوم باشد | |
| ۴۸۷ | گفت عقلِ هر کِه را نَبْوَد رُسوخ | پیشِ عاقلْ او چو سَنگ است و کُلوخ | |
| ۴۸۸ | چون حِماراست آن که نانْش اُمْنیَّت است | صُحبَتِ او عینِ رَهْبانیَّت است | |
| ۴۸۹ | زان که غیرِ حَقْ هَمی گردد رُفات | کُلُّ آتٍ بَعْدَ حینٍ فَهْوَ آت | |
| ۴۹۰ | حُکْمِ او هم حُکْمِ قِبْله‌یْ او بُوَد | مُرده‌اَش خوان چون که مُرده‌جو بُوَد | |
| ۴۹۱ | هر کِه با این قَوْم باشد راهِب است | که کُلوخ و سنگْ او را صاحب است | |
| ۴۹۲ | خود کُلوخ و سَنگْ کَس را َرهْ نَزَد | زین کُلوخانْ صد هزار آفَت رَسَد | |
| ۴۹۳ | گفت مُرغَش پَسْ جِهاد آن گَهْ بُوَد | کین چُنین رَه‌زَنْ میانِ رَهْ بُوَد | |
| ۴۹۴ | از برایِ حِفْظِ و یاریّ و نَبَرد | بر رَهِ نااَمْن آید شیرْمَرد | |
| ۴۹۵ | عِرْقِ مَردی آن گَهی پیدا شود | که مُسافر هَمرَهِ اَعْدا شود | |
| ۴۹۶ | چون نَبیِّ سَیْف بوده‌ست آن رَسول | اُمَّتِ او صَفْدَرانَند و فُحول | |
| ۴۹۷ | مَصْلَحَت در دینِ ما جنگ و شُکوه | مَصْلَحَت در دینِ عیسی غار و کوه | |
| ۴۹۸ | گفت آری گَر بُوَد یاریّ و زور | تا به قُوَّت بَر زَنَد بر شَرّ و شور | |
| ۴۹۹ | چون نباشد قُوَّتی پَرهیز بِهْ | در فِرارِ لا یُطاقْ آسان بِجِهْ | |
| ۵۰۰ | گفت صِدْقِ دل بِبایَد کار را | وَرْنَه یاران کَم نَیایَد یار را | |
| ۵۰۱ | یارْ شو تا یارْ بینی بی‌عَدَد | زان که بی‌یارانْ بِمانی بی‌مَدَد | |
| ۵۰۲ | دیوْ گُرگْ است و تو هَمچون یوسُفی | دامَنِ یَعْقوب مَگْذار ای صَفی | |
| ۵۰۳ | گُرگْ اَغْلَب آن گَهی گیرا بُوَد | کَزْ رَمه شیشَک به خود تنها رَوَد | |
| ۵۰۴ | آن که سُنَّت یا جَماعَت تَرک کرد | در چُنین مَسْبَع نه خونِ خویش خَورْد؟ | |
| ۵۰۵ | هست سُنَّت رَهْ جَماعَت چون رَفیق | بی‌رَه و بی‌یار اُفْتی در مَضیق | |
| ۵۰۶ | هَمرَهی نه کو بُوَد خَصْمِ خِرَد | فُرصَتی جویَد که جامه‌یْ تو بَرَد | |
| ۵۰۷ | می‌رَوَد با تو که یابَد عَقْبه‌یی | که توانَد کَردَت آن جا نَهْبه‌یی | |
| ۵۰۸ | یا بُوَد اُشتُردلی چون دیدْ ترس | گوید او بَهرِ رُجوعْ از راهْ دَرس | |
| ۵۰۹ | یار را تَرسان کُند زُ اشْتُردلی | این چُنین هَمرَه عَدو دان نه وَلی | |
| ۵۱۰ | راهِ جانْ بازی‌ست و در هر غیشه‌یی | آفَتی در دَفْعِ هر جانْ شیشه‌یی | |
| ۵۱۱ | راهِ دین زان رو پُر از شور و شَراست | که نه راهِ هر مُخَنَّث گوهراست | |
| ۵۱۲ | در رَهْ این تَرسْ اِمْتِحان‌هایِ نُفوس | هَمچو پَرویزَن به تَمْییزِ سَبوس | |
| ۵۱۳ | راهْ چِه بْوَد؟ پُر نِشانِ پای ها | یارْ چِه بْوَد؟ نَردبان رای‌ها | |
| ۵۱۴ | گیرم آن گُرگَت نَیابَد زِ احْتیاط | بی زِ جَمعیَّت نَیابی آن نَشاط | |
| ۵۱۵ | آن کِه تنها در رَهی او خوش رَوَد | با رَفیقانْ سیرِ او صدتو شود | |
| ۵۱۶ | با غَلیظی خَر زِ یارانْ ای فَقیر | در نَشاط آید شود قُوَّت‌پَذیر | |
| ۵۱۷ | هر خَری کَزْ کاروان تنها رَوَد | بر وِیْ آن راهْ از تَعَب صدتو شود | |
| ۵۱۸ | چند سیخ و چند چوبْ اَفْزون خورَد | تا که تنها آن بیابان را بُرَد | |
| ۵۱۹ | مَر تو را می‌گوید آن خَر خوش شِنو | گَر نه‌یی خَر هم‌چُنین تنها مَرو | |
| ۵۲۰ | آن کِه تنها خوش رَوَد اَنْدَر رَصَد | با رَفیقانْ بی‌گُمان خوش‌تَر رَوَد | |
| ۵۲۱ | هر نَبی‌یی اَنْدَرین راهِ دُرُست | مُعْجزه بِنْمود و هَمراهان بِجُست | |
| ۵۲۲ | گَر نَباشد یاریِ دیوارها | کِی بَرآیَد خانه و اَنْبارها؟ | |
| ۵۲۳ | هر یکی دیوار اگر باشد جُدا | سَقْف چون باشد مُعَلق در هوا؟ | |
| ۵۲۴ | گَر نباشد یاریِ حِبْر و قَلَم | کِی فُتَد بر رویِ کاغذها رَقَم؟ | |
| ۵۲۵ | این حَصیری که کسی می‌گُستَرَد | گَر نه پیوندد به هم بادَش بَرَد | |
| ۵۲۶ | حَقْ زِ هَر جِنْسی چو زَوْجَیْن آفرید | پس نَتایج شُد زِ جمعیَّت پَدید | |
| ۵۲۷ | او بِگفت و او بِگفت از اِهْتِزاز | بَحْثَشان شُد اَنْدَرین معنی دراز | |
| ۵۲۸ | مثنوی را چابُک و دِلْخواه کُن | ماجَرا را موجَز و کوتاه کُن | |
| ۵۲۹ | بعد از آن گُفتَش که گندم آنِ کیست؟ | گفت اَمانَت از یَتیمِ بی‌وَصی ست | |
| ۵۳۰ | مالِ اَیْتام است اَمانَت پیشِ من | زان که پِنْدارند ما را مُؤتَمَن | |
| ۵۳۱ | گفت من مُضْطَرَّم و مَجْروحْ‌حال | هست مُردار این زمان بر من حَلال | |
| ۵۳۲ | هین به دَسْتوری ازین گندم خَورَم | ای اَمین و پارسا و مُحْتَرم | |
| ۵۳۳ | گفت مُفتیِّ ضَرورت هم تویی | بی‌ضَرورت گَر خوری مُجْرِم شَوی | |
| ۵۳۴ | وَرْ ضَرورت هست هم پرهیز بِهْ | وَرْ خوری باری ضَمانِ آن بِدِه | |
| ۵۳۵ | مُرغ بَسْ در خود فرو رفت آن زمان | توسَنَش سَر بِسْتَد از جَذْبِ عِنان | |
| ۵۳۶ | چون بِخورْد آن گندم اَنْدَر فَخْ بِمانْد | چند او یاسین و اَلاَنْعام خوانْد | |
| ۵۳۷ | بعدِ دَرماندن چه اَفْسوس و چه آه؟ | پیش از آن بایَست این دودِ سیاه | |
| ۵۳۸ | آن زمان که حِرص جُنْبید و هَوَس | آن زمان می‌گو کای فریادْرَس | |
| ۵۳۹ | کان زمان پیش از خرابی بَصْره است | بوک بَصْره وا رَهَد هم زان شِکَست | |
| ۵۴۰ | اِبْکِ لی یا باکِیی یا ثاکِلی | قَبْلَ هَدْمِ الْبَصْرَةِ وَ الْمَوْصِلِ | |
| ۵۴۱ | نُحْ عَلَیَّ قَبْلِ مَوْتی وَاعْتَفِر | لا تَنُحْ لی بَعْدَ مَوْتی وَاصْطَبِر | |
| ۵۴۲ | اِبْکِ لی قَبْلَ ثُبُوری فِی‌النَّوی | بَعْدِ طوفانِ النَّوی خَلِّ الْبُکا | |
| ۵۴۳ | آن زمان که دیو می‌شُد راهْ‌زَن | آن زمان بایَست یاسین خوانْدن | |
| ۵۴۴ | پیش از آنْک اِشْکَسته گردد کارَوان | آن زمان چوبَک بِزَن ای پاسْبان |
تعقیب
[…] آبِ جَیحون را اگر نَتْوان کَشید هم زِ قَدْرِ تشنگی نَتْ… […]
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!