مثنوی مولانا – دفتر ششم – بخش ۸۸ – لابِه کردنِ موش مَر چَغْز را کی بَهانه مَیَندیش و در نَسْیه مَیَنْداز اِنْجاح این حاجَتِ مرا که فِی التَّاخیرِ آفاتٌ و الصّوفیُّ اِبْنُ الْوَقْتِ و این دست از دامَنِ پدر باز ندارد و اَبِ مُشْفِق صوفی که وَقت است او را به نِگَرش به فردا مُحتاج نگرداند چَندانَش مُسْتَغْرِق دارد در گُلْزارِ سَریعُ الْحِسابیِ خویشْ نه چون عَوام مُنْتَظِرِ مُسْتَقْبل نباشد نَهْری باشد نه دَهْری که لا صَباحَ عِنْدَ اللهِ وَ لا مَساءَ ماضی و مُسْتَقْبِل و اَزَل و اَبَد آن جا نباشد آدمْ سابِق و دَجّال مَسْبوق نباشد که این رُسوم در خِطّهٔ عقلِ جُزوی است و روحِ حیوانی در عالَم لا مَکان و لا زمان این رُسوم نباشد پَس او اِبْنِ وقتی‌ست که لا یُفْهَمُ مِنْهُ اِلّا نَفْیُ تَفْرِقَةِ الْاَ زْمِنَةِ چُنان که از اَللهُ واحِدٌ فَهْم شود نَفیِ دویی نی حقیقتِ واحدی

 

۲۷۲۲ صوفی‌یی را گفت خواجه‌یْ سیمْ پاش ای قَدَم‌هایِ تورا جانَم فِراش
۲۷۲۳ یک دِرَم خواهی تو امروز ای شَهَم یا که فردا چاشْتگاهی سه دِرَم؟
۲۷۲۴ گفت دی نیمِ دِرَم راضی‌تَرَم زان که امروز این و فردا صد دِرَم
۲۷۲۵ سیلیِ نَقْد از عَطایِ نَسْیه بِهْ نَکْ قَفا پیشَت کَشیدم نَقْد دِهْ
۲۷۲۶ خاصه آن سیلی که از دستِ تواست که قَفا و سیلی‌اَش مَستِ تواست
۲۷۲۷ هین بیا ای جانِ جان و صد جهان خوش غَنیمَت دار نَقْدِ این زمان
۲۷۲۸ دَرمَدُزد آن رویِ مَهْ از شبْ روان سَرمَکَش زین جویْ ای آبِ رَوان
۲۷۲۹ تا لبِ جو خَندَد از آبِ مَعین لَبْ لَبِ جو سَر بَرآرَد یاسَمین
۲۷۳۰ چون بِبینی بر لبِ جو سَبزه مَست پَس بِدان از دورْ کان جا آب هست
۲۷۳۱ گفت سیماهُمْ وُجوهٌ کِردگار که بُوَد غَمّاز بارانْ سَبزه‌زار
۲۷۳۲ گَر بِبارَد شب نَبینَد هیچ کَس که بُوَد در خوابْ هر نَفْس و نَفَس
۲۷۳۳ تازگیِّ هر گُلْسْتانِ جَمیل هست بر بارانِ پنهانی دَلیل
۲۷۳۴ ای اَخی من خاکی اَم تو آبی‌یی لیکْ شاهِ رَحمَت و وَهّابی یی
۲۷۳۵ آن‌چُنان کُن از عَطا و از قِسَم که گَهْ و بی‌گَهْ به خِدمَت می‌رَسَم
۲۷۳۶ بر لبِ جو من به جانْ می‌خوانَمَت می‌نَبینَم از اِجابَت مَرحَمَت
۲۷۳۷ آمدن در آبْ بر من بَسته شُد زان که تَرکیبَم زِ خاکی رُسته شُد
۲۷۳۸ یا رَسولی یا نِشانی کُن مَدَد تا تورا از بانگِ من آگَهْ کُند
۲۷۳۹ بَحْث کردند اَنْدَرین کارْ آن دو یار آخِرِ آن بَحثْ آن آمد قَرار
۲۷۴۰ که به دست آرَنْد یک رشته‌یْ دراز تا زِ جَذْبِ رشته گردد کشفْ راز
۲۷۴۱ یک سَری بر پایِ این بَنده‌یْ دوتو بَست باید دیگرش بر پایِ تو
۲۷۴۲ تا به هم آییم زین فَنْ ما دو تَن اَنْدَر آمیزیم چون جانْ با بَدَن
۲۷۴۳ هست تَنْ چون ریسمانْ بر پایِ جان می‌کَشانَد بر زمینَش ز آسْمان
۲۷۴۴ چَغْزِ جانْ در آبِ خوابِ بی‌هُشی رَسته از موشِ تَن آید در خوشی
۲۷۴۵ موشِ تَنْ زان ریسمانْ بازَش کَشَد چند تَلْخی زین کَشِش جانْ می‌چَشَد
۲۷۴۶ گَر نبودی جَذْبِ موشِ گَنْده‌مَغز عیش‌ها کردی دَرونِ آب چَغْز
۲۷۴۷ باقی‌اَش چون روز بَرخیزی زِ خواب بِشْنَوی از نورْبَخشِ آفتاب
۲۷۴۸ یک سَرِ رِشته گِرِه بر پایِ من زان سَرِ دیگر تو پا بر عُقده زَن
۲۷۴۹ تا تَوانَم من درین خُشکی کَشید مَر تورا نَکْ شُد سَرِ رِشته پَدید
۲۷۵۰ تَلْخ آمد بر دلِ چَغْز این حَدیث که مرا در عُقده آرَد این خَبیث
۲۷۵۱ هر کَراهَت در دلِ مَردِ بِهی چون دَر آیَد از فَنی نَبْوَد تَهی
۲۷۵۲ وَصْفِ حَق دان آن فِراسَت را نه وَهْم نورِ دلْ از لوحِ کُل کرده‌ست فَهْم
۲۷۵۳ اِمْتِناعِ پیلْ از سَیْران به بَیْت با جِدِ آن پیلْبان و بانگِ هَیْت
۲۷۵۴ جانِبِ کعبه نرفتی پایِ پیل با همه لَت نه کَثیر و نه قَلیل
۲۷۵۵ گفتی‌یی خود خُشک شُد پاهایِ او یا بِمُرد آن جانِ صَوْل‌اَفْزایِ او
۲۷۵۶ چون که کَردَندی سَرَش سویِ یَمَن پیلِ نَر صد اَسْبه گشتی گامْ‌زَن
۲۷۵۷ حِسِّ پیل از زَخْمِ غَیْبْ آگاه بود چون بُوَد حِسِّ وَلیِّ با ورود؟
۲۷۵۸ نه که یَعْقوبِ نَبی آن پاکْ خو بَهْرِ یوسُف با همه اِخْوانِ او
۲۷۵۹ از پدر چون خواسْتَندَش دادَران تا بَرَندَش سویِ صَحرا یک زمان
۲۷۶۰ جُمله گُفتَندَش مَیَنْدیش از ضَرَر یک دو روزش مُهْلَتی دِهْ ای پدر
۲۷۶۲ تا به هم در مَرج‌ها بازی کُنیم ما درین دَعْوتْ اَمین و مُحْسِنیم
۲۷۶۳ گفت این دانم که نَقْلَش از بَرَم می‌فُروزَد در دِلَم دَرد و سَقَم
۲۷۶۴ این دِلَم هرگز نمی‌گوید دُروغ که زِ نورِ عَرش دارد دلْ فُروغ
۲۷۶۵ آن دَلیلِ قاطِعی بُد بر فَساد وَز قَضا آن را نکرد او اِعْتِداد
۲۷۶۶ دَر گُذشت از وِیْ نشانی آن‌چُنان که قَضا در فلسفه بود آن زمان
۲۷۶۷ این عَجَب نَبْوَد که کور اُفْتَد به چاه بوالْعَجَب افتادنِ بینایِ راه
۲۷۶۸ این قَضا را گونه گون تَصْریف هاست چَشمْ ‌بَندَش یَفْعَلُ‌اللهْ ما یَشاست
۲۷۶۹ هم بِدانَد هم نَدانَد دلْ فَنَش موم گردد بَهْرِ آن مُهْر آهَنَش
۲۷۷۰ گویی‌یی دلْ گویَدَی که مَیْلِ او چون دَرین شُد هرچه اُفْتَد باش گو
۲۷۷۱ خویش را زین هم مُغَفَّل می‌کُند در عِقالَش جانْ مُعَقَّل می‌کُند
۲۷۷۲ گَر شود مات اَنْدَرین آن بوالْعَلا آن نباشد مات باشد اِبْتِلا
۲۷۷۳ یک بَلا از صد بَلایَش وا خَرَد یک هُبوطَش بر مَعارج‌ها بَرَد
۲۷۷۴ خامْ شوخی که رَهانیدَش مُدام از خُمارِ صد هزارانْ زشتِ خام
۲۷۷۵ عاقِبَت او پُخته و اُستاد شُد جَست از رِقِّ جهانْ و آزاد شُد
۲۷۷۶ از شَرابِ لایَزالی گشت مَست شُد مُمَیِّز از خَلایقْ باز رَست
۲۷۷۷ زِ اعْتِقادِ سُستِ پُر تَقْلیدَشان وَزْ خیالِ دیدهٔ بی‌دیدَشان
۲۷۷۸ ای عَجَب چه فَن زَنَد اِدْراکَشان پیشِ جَزْر و مَدِّ بَحْرِ بی‌نِشان؟
۲۷۷۹ زان بیابانْ این عِمارَت‌ها رَسید مُلْک و شاهیّ و وزارت‌ها رَسید
۲۷۸۰ زان بیابانِ عَدَمْ مُشتاقِ شوق می‌رَسَند اَنْدَر شَهادتْ جَوْقْ جَوْق
۲۷۸۱ کارَوان بر کارَوان زین بادیه می‌رَسَد در هر مَسا و غادیه
۲۷۸۲ آید و گیرد وُثاقِ ما گِرو که رَسیدم نوبَتِ ما شُد تو رو
۲۷۸۳ چون پسر چَشمِ خِرَد را بَر گُشاد زود بابا رَخْت بر گَردون نَهاد
۲۷۸۴ جادهٔ شاه است آن زین سو رَوان وان از آن سو صادران و واردان
۲۷۸۵ نیکْ بِنْگَر ما نِشَسته می‌رَویم می‌نَبینی قاصِدِ جایِ نُویم
۲۷۸۶ بَهْرِ حالی می‌نگیری رَاسِ مال بلکه از بَهْرِ غَرَض‌ها در مَآل
۲۷۸۷ پَس مُسافر این بُوَد ای رَهْ‌َپَرَست که مَسیر و رُوش در مُسْتَقْبَل است
۲۷۸۸ هم‌چُنان از پَردهٔ دلْ بی‌کَلال دَمْ به دَمْ دَر می‌رَسَد خَیْلِ خیال
۲۷۸۹ گَر نه تَصویراتْ از یک مَغْرسَند در پِیِ هم سویِ دلْ چون می‌رَسَند؟
۲۷۹۰ جَوْقْ جَوْقْ اِسْپاهِ تَصویراتِ ما سویِ چَشمه‌یْ دلْ شِتابان از ظَما
۲۷۹۱ جَرّه‌ها پُر می‌کُنند و می‌رَوَند دایِما پیدا و پنهان می‌شوند
۲۷۹۲ فِکْرها را اَخْتَرانِ چَرخْ دان دایِر اَنْدَر چَرخِ دیگر آسْمان
۲۷۹۳ سَعْد دیدی شُکر کُن ایثار کُن نَحْس دیدی صَدْقه و اِسْتِغْفار کُن
۲۷۹۴ ما کِه ییم این را؟ بیا ای شاهِ من طالِعَم مُقْبِل کُن و چَرخی بِزَن
۲۷۹۵ روح را تابان کُن از انَوارِ ماه که زِ آسیبِ ذَنَب جانْ شُد سیاه
۲۷۹۶ از خیال و وَهْم و ظَنْ بازَش رَهان از چَهْ و جورِ رَسَن بازَش رَهان
۲۷۹۷ تا زِ دِلْداریِّ خوبِ تو دلی پَر بَرآرَد بَر پَرَد ز آب و گِلی
۲۷۹۸ ای عَزیزِ مصر و در پیمانْ دُرُست یوسُفِ مَظْلوم در زندانِ توست
۲۷۹۹ در خَلاصِ او یکی خوابی بِبین زود کَاللهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنین
۲۸۰۰ هفت گاوِ لاغَریِّ پُر گَزَند هفت گاوِ فَربَهَش را می‌خَورَند
۲۸۰۱ هفت خوشه‌یْ خُشکِ زشتِ ناپَسَند سُنْبُلاتِ تازه‌اَش را می‌چَرَند
۲۸۰۲ قَحْطْ از مِصرش بَرآمَد ای عَزیز هین مَباش ای شاهْ این را مُسْتَجیز
۲۸۰۳ یوسُفَم در حَبْسِ تو ای شَهْ نِشان هین زِ دَستانِ زَنانَم وارَهان
۲۸۰۴ از سویِ عَرشی که بودم مَربَط او شَهْوَتِ مادَر فَکَندم کِه اهْبِطوا
۲۸۰۵ پَس فُتادم زان کَمالِ مُسْتَتِم از فَنِ زالی به زندان رَحِم
۲۸۰۶ روح را از عَرشْ آرَد در حَطیم لاجَرَم کَیْدِ زنان باشد عَظیم
۲۸۰۷ اَوَّل و آخِر هبُوطِ من زِ زَن چون که بودم روح و چون گشتم بَدَن
۲۸۰۸ بِشْنو این زاریِّ یوسُف در عِثار یا بر آن یَعْقوبِ بی‌دل رَحْم آر
۲۸۰۹ ناله از اِخْوان کُنم یا از زَنان؟ که فَکَندَندَم چو آدم از جِنان
۲۸۱۰ زان مِثالِ بَرگِ دِیْ پَژمُرده‌ام کَز بِهشتِ وَصْلْ گندم خورده‌ام
۲۸۱۱ چون بِدیدَم لُطْف و اِکْرامِ تورا وان سَلامِ سِلْم و پیغامِ تورا
۲۸۱۲ من سِپَنْد از چَشمِ بَد کردم پَدید در سِپَندَم نیز چَشمِ بَد رَسید
۲۸۱۳ دافِعِ هر چَشمِ بَد از پیش و پَس چَشم‌هایِ پُر خُمارِ توست و بَس
۲۸۱۴ چَشمِ بَد را چَشمِ نیکویَت شَها مات و مُسْتَاْصَل کُند نِعْمَ الدَّوا
۲۸۱۵ بَلْ زِ چَشمَت کیمیاها می‌رَسَد چَشمِ بَد را چَشمِ نیکو می‌کُند
۲۸۱۶ چَشمِ شَهْ بر چَشمِ باز دل زَده ست چَشمِ بازشْ سخت با هِمَّت شُده ست
۲۸۱۷ تا زِ بَس هِمِّت که یابید از نَظَر می‌نگیرد بازِ شَهْ جُز شیرِ نَر
۲۸۱۸ شیرِچه؟ کان شاه‌بازِ مَعْنوی هم شِکارِ توست و هم صَیْدَش تُوی
۲۸۱۹ شُد صَفیرِ باز جانْ در مَرْجِ دین نَعْره‌هایِ لا اُحِبُّ الْآفِلین
۲۸۲۰ بازِ دل را که پِیِ تو می‌پَرید از عَطایِ بی‌حَدَت چَشمی رَسید
۲۸۲۱ یافت بینی بوی و گوش از تو سَماع هر حِسی را قِسْمَتی آمد مُشاع
۲۸۲۲ هر حِسی را چون دَهی رَهْ سویِ غَیْب نَبْوَد آن حِس را فُتورِ مرگ و شَیْب
۲۸۲۳ مالِکُ الْمُلْکی به حِسْ چیزی دَهی تا که بر حِس‌ها کُند آن حِسْ شَهی

#دکلمه_مثنوی

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟
در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *