مکتوبات مولانا – مکتوب ۱۰ – به فخرالدّین علی صاحب‌عطا یا مجدالدّین اتابک در طلب رها شدن نجم‌الدّین ابن خرّم چاوش

رأی عالیِ ملک الوزرا، مغیث الاسلام، ناشرالخیرات والاکرام ادام اللهُ عُلوَّهُ، که امروز پناه اسلامیان است، به فیض نور ربّانی مؤیَّد باد. سلام و دعا و شکر ایادی رسانیده می‌آید، هر لطف که می‌فرماید: مَالِکِ یَوْمِ الدَّینِ^[۱]، اَضْعَافاً مُّضَاعَفَةً^[۲]، مجازات و مکافات فرماید. در اخبار است که یوسف صدّیق علیه السّلام دوانزده سال روزه نگشاد و شب پهلو بر زمین ننهاد. گفتند که ملکِ دین و نبوّت مسلّم شد تو را و ملکِ دنیا مسلّم شد، وقت آسایش است بعدِ چندین مجاهده انّ لِنَفْسِکَ عَلَیْکَ حقّاً^[۳]، گفت: تا جمله برادرانِ خود را خلعتِ نبوّت پوشیده نبینم، نیاسایم. یوسف در سایه نشیند و برادران در آفتاب محرومی، حاشا، گفتند که ایشان چندان وفایِ برادری به جای نیاوردند. گفت: من خواهم که ایشان را و غیرِ ایشان را برادری کردن و پادشاهی کردن بیاموزم.
حال فرزند عزیز، نجم الدّین ابن خرّم چاوش، عجّل اللهُ فَرَجَهُ و فرجَ المسلمین به خدمت عرض رفت. لطف‌ها فرمودیت و وعده‌ها، مگر هنوز هنگام و وقت نیامده بود. داعی التزام می‌کند که چون به سعی مبارک ملک الوزرا عظّم اللهُ علوَّه و از آنِ شاه عالَم خلّدالله مَملکته از وی تجاوز رفت و رَبَّنَا ظَلَمْنَا^[۴]، ها می‌گوید و التماس از حضرت نکنیم از که کنیم؟ امروز، ساعی خیرات و دافعِ بلیّات از عِرضِ مسلمانان رای صاحب اعظم است، مؤیّد و مظفّر باد و موفّق. می‌دانم که هنگام تشویش است و مشغولی‌ها، امّا آتش فتنه‌ها را جز آبِ خیرات ننشاند: دَاوُوا مَرضاکُمْ بِالصَّدَقَهِ^[۵]. در عهد عُمَر رضی اللهُ عَنَهُ^[۶] در قصبه‌ای آتش افتاده بود و می‌سوخت، اهلِ شهر به آب کشیدن مشغول شدند. امیرالمؤمنین عمر رضی اللهُ عنه گفت: به صدقات مشغول شوید که این آتش را صدقات بنشاند. و این در شأن ملک الوزرا اولی‌تر که رحمت او از بهر خَلقی که هنوز در وجود نیامدند رحمت‌ها می‌فرماید و بناها می‌افکند. توفیق مضاعف باد.

———————

[۱] آیۀ ۴ سورۀ فاتحه: دادار روز جزا.

[۲] بخشی از آیۀ ۱۳۰ سورۀ آل عمران: چندین و چند برابر.

[۳] از احادیث: برای نفس تو حقی است.

[۴] بخشی از آیۀ ۲۳ سورۀ اعراف: پروردگارا بر خود ستم کرده‌ایم.

[۵] حدیث نبوی: بیماران خود را با صدقه درمان کنید.

[۶] ابو حفض عمر بن الخطاب بن نفیل ملقب به فاروق (۵۸۶ میلادی در مکه، ۲۳ ه ق در مدینه) از صحابه پیامبر اکرم (ص) و فرمانده نظامی سپاه صدر اسلام و خلیفه دوم از خلفای راشدین.