مکتوبات مولانا – مکتوب ۳۵ – به یکی از رجال دولت در توصیۀ امام اجل فلان (؟) و درخواست احسان بدو

دلِ خیراندیش و جانِ عاقبت‌بینِ فرزندِ مخلصِ مقبل، مجمل الصّفات، مشرف النّعوت، روشن دل، حلیم کریم، المعظّم لأمرالله، المشفق علی خلق الله[۱]، مخلص الملوک والسّلاطین، اکفی الکفاة، قامع البغاة، صاحب الاخلاق الجمیله و الفضائل اجمه ادام اللهُ عُلوَّهُ و زاده فضلأ و اقبالأ و حرصاً علی احراز الفضائل و ایّده بروحِ منه پیوسته بر معارج قبول و مدارج قرب مترقّی باد. اولیا منصور، و آن اولیا ملائکه‌اند که رقیبان مااند که ما را از مهالکِ هر دو جهان نگاه می‌دارند: اُولِی اَجْنِحَةٍ مَّثْنَی وَ ثُلَاثَ وَ رُبَاعَ^[۲] و همچنین تا هفتصد پر بر قدر شرف آن محفوظ، و اعدا مقهور، و آن اعدا شیاطین‌اند، هم بر این مثال، و اولیا و اعدای ظاهر، فروعِ آن اولیا و اعدااند که صفت کردیم و در مشافهه بگوییم که در رقعه نمی‌گنجد.
سلا و دعا از این پدر مطالعه فرماید و آرزومندی جذب کردی شما را، امّا چون مقدور هست که از شما به انواع بیاسایند، نصیب‌های ایشان نمی‌گذارد، حتّی حین با وقت آید عن قریب، اِنْ شاءَ الله تعالی.
امام اجلّ فلان، که رافعِ تحیّت است این پدر را شفیع گرفت از جهتِ عنایت که از خُلقِ خوب شما سازد به او هم برسد. این پدر ضامن شد که از آنچه توقّع است افزون نکند خوی او می‌دانم، واقفم به حسنِ عهد او، توقّع است که این پدر را صادق گرداند از روی ظاهر نیز^[۳] و اگر در باطن عتابی باشد که دزدیده و پنهان از آن عتاب لطف فرماید وافر و عنایت تمام در بابِ او موهبت فرماید و آن را از جملۀ صدقات مقبول داند و به منّتِ عظیم و به لطف‌ها و ثناهای سابق منضمّ گردد.
آزادی را به لطف خود بنده کنی

بِه زانکه هزار بنده آزاد کنی^[۴]
که حق تعالی می‌فرماید: وَ مَنْ اَحیَاهَا فَکَأَنَّمَا اَحیَا النَّاسَ جَمِیعاً^[۵]. الله الله، این پدر را سپیدرو گرداند تا: یَجْزِیَهُمْ اَجْرَهُم بِاَحسَنِ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ^[۶]، حاصل آید اِنْ شاءَ الله تعالی.

——————–

[۱] مهربان با خلق خدا.

[۲] بخشی از آیۀ ۱ سورۀ فاطر: که دارای بالهای دوگانه و سه‌گانه و چهارگانه‌اند.

[۳] “ظاهر نیز” در نسخه دو بار تکرار شده.

[۴] با اختلاف از رباعیات ابوسعید ابوالخیر: گر بنده کنی ز لطف آزادی را        بهتر که هزار بنده آزاد کنی.

[۵] بخشی از آیۀ ۳۲ سورۀ مائده: و هرکس کسی را زنده بدارد مانند این است که همه مردم را زنده داشته باشد.

[۶] بخشی از آیۀ ۳۵ سورۀ زمر: و پاداششان را بر وفق بهترین کاری که کرده‌اند، بپردازد. در نسخه به این شکل آمده: یجزیهم با حسن الذی ما عملوا.