مکتوبات مولانا – مکتوب ۵۲ – ظاهراً به فخرالدّین علی صاحب‌عطا دربارۀ اختلاف درویشان و دادخواهی

طاعات و حسنات و خیرات امیر اجلّ، عالِم عادل، ولیّ الایادی والنّعم، المعظّم لأمرالله، المشفق علی خلق الله[۱]، مختصّ الملوک والسّلاطین ادام اللهُ عُلوَّهُ و کبت عدوّه به حضرت ذوالجلال، مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثَالِهَا^[۲]، اِنَّ اللهَ لَا یَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَ اِن تَکُ حَسَنَةً یُضَاعِفْهَا وَ یُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ اَجْراًعَظِیماً^[۳]، مقبول و پذرفته باد.
سلام و دعا از این داعی مخلص متواتر داند و این داعی را شاکرِ نعم و ذاکرِ کرم و لطف خود شناسد جزاه اللهُ خیراً. چون احسانِ خالصْ جهتِ حق می‌کند که: اِنَّمَا نُطعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللهِ لَا نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَاءً وَ لَا شُکُوراً^[۴]، از دست و زبانِ ما چه شکر آید و چه مکافات آید، مکافاتِ آن احسان‌ها حواله به حضرت حق است که: لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لَا نَوْمٌ^[۵].
جماعتی از جهل و بی‌اعتقادی، درویشان را که طالبِ الله‌اند می‌رنجانند، از رندی و بی‌باکی، و به خدمتِ شما می‌آیند و باژگونه، جهودانه می‌گریند و شکایت می‌کنند. اگرچه شما را اشغالِ بسیار است و مهمّات بسیار، معاونت درویشانِ طالب از مهمّات دیگر اولی‌تر باشد. توقّع است که به نوعی دیگر تفحّص فرماید و به زبان دوست دیگر یاری دهد درویشان را و مظلومان را، تا آن دود به آسمان نرود و فتنه‌ها نه‌انگیزد. درویشان را آن زبان نیست و آن دل نیست که با آن رندانِ جهود طبع مقابله کنند در مکر و حیله و باژگونه تشنیعی زنند، سر دیگران بشکند و دستارِ دیگران برند وسر برهنه و سر بسته پیش شما آیند و منافقان دیگر را به گواهی آرند. آخر شما بنگرید در هر دو طایفه و در روش و طلبِ هر دو طایفه، که مناسب‌تر است ظلم و دروغ را و فتنه‌انگیزی را؟ تا ثواب بی‌نهایت باشد.
اگر می‌رویم از شهر و زحمت می‌بریم، نمی‌گذارید و اگر می‌نشینیم، این دو سه درویش از ما نمی‌سکلند تا ما در فُرو بندیم. ما را طاقتِ این ظلم نماند. باقی را شماست، اگر روا دارید فتوی دهید. والسّلام.

———————-

[۱] مهربان با خلق خدا.

[۲] بخشی از آیۀ ۱۶۰ سورۀ انعام: کسی که کار نیکی پیش آورد، ده چندان آن پاداش دارد.

[۳] ایۀ ۴۰ سورۀ نساء: خداوند به اندازه ذره‌ای نیز ستم نمی‌کند و اگر حسنه‌ای باشد به آن دو چندان پاداش می‌دهد و از پیشگاه خود پاداش بیکران می‌بخشد.

[۴] آیۀ ۹ سورۀ انسان: ما فقط برای خشنودی خداوند شما را اطعام می‌کنیم، از شما نه پاداشی می‌خواهیم، و نه سپاسی‌.

[۵] بخشی از آیۀ ۲۵۵ سورۀ بقره: نه غنودن او را فراگیرد نه خواب.