مکتوبات مولانا – مکتوب ۵۳ – به نورالدّین ولد جاجا در سفارش نظام‌الدّین که مورد غضب واقع شده است
قال الله تعالی: وَ الْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعَافِینَ عَنِ النّاسِ وَاللهُ یُحِبُّ الْمُحسِنِینَ[۱]. مَن کَظَمَ الغیظ مَلَأاللهُ قَلبه امناً و ایماناً[۲]، برکاتِ کلام ربّ العالمین و الفاظ سیّدالمرسلین صلوات الله علیه قرینِ روزگارِ امیر اجلّ، عالِم عادل مفضل مکرّم، ناشرالخیرات، معین الفقرا، مغیث المظلومین، نورالدّولة والدّین، ضیآء الاسلام والمسلمین ادام اللهُ عُلوَّهُ دایم باد، اولیا منصور و اعدا مقهور، لاسیّما عدوّ نفس و شیطان که: اَعدَی عَدُوَّکَ نَفْسُکَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْک[۳]. نعوذ بالله من شرور انفسنا و من سیئات اعمالنا.
سلام و دعا از این داعی مخلص مطالعه فرماید و داعی را به دعای خیرِ خود و اقبالِ خود راغب داند، یا من غاب شخصه و حضر ذکره سلامٌ علیک یوم ولدت و یوم یموت و یوم یبعث حیّاً[۴]، این دعا مستجاب باد.
اعلام می رود که فرزندِ عزیز، نظام الدّین احسن الله عاقبته شنوده آمد که از طرفِ خاطرِ مبارکِ خیراندیشِ درویش‌پرورِ شما مغضوبٌ علیه شده است و گستاخی رفته است که خاطرِ شریف شما از او رنجید است. این داعیِ مخلص به حکمِ شفاعت به خدمت لابه می‌کند حسبة لله و مَن بدأ علی حسناتکم و صیامکم و صلاتکم و صدقاتکم تقبّلهاالله قبولا حسناً[۵]، آن احسان دیگر که سر همه احسان‌هاست.
سُئل عیسی علیه السّلام: ما اشدّالاشیاء و اصعبها و اشقّها؟ قال: غضب الله اشدّالاشیاء، فقیل: یا روحَ الله، ما ینجینا من غضب الله؟ قال عیسی علیه السّلام: ان تکفّوا غضبکم عن قدرتکم یکفُّ الله غضبه عنکم و[۶] هَلْ جَزَاءُ الْاِحسَانِ اِلَّا الْاِحسَانُ[۷]. بیت[۸]:
زان پیش که داده را اجل بستاند
هر داد که دادنیست می‌باید داد[۹]
فرزند، نظام الدّین، محبّ است و هواخواهِ آن دولت دایماً، و رَطبُ اللّسان بوده است به ذکرِ خیر شما، اگر زلّتی رفته باشد، اَلْعَفوُاوْلی.
بهر کیکی گلیم نتوان سوخت[۱۰]
*
از یار به هر جفا کران نتوان کرد[۱۱]
*
وَ اِذا الحَبیبُ اَتی بِذَنبٍ واحدٍ
جائَتْ مَحاسِنُهُ بِاَلْفِ شَفیعٍ[۱۲]
اِرْحَمْ مَنْ فی الارضِ یَرحَمْکَ مَنْ فی السّمآءِ[۱۳]، اِرحَمْ مَنْ هوَ دونَکَ یَرحَمکَ مَن هوَ فَوقَکَ[۱۴]. از بهر روزی که امید دارید که قهّارِ مطلقْ تقصیری‌های شما را عفو کند، در آن روزی که کسی را زَهرۀ شفاعت کردن نباشد، از این ضعیف امروز ذخیره سازد و جهتِ آن امید شفاعت این داعی قبول فرماید، تا منّت‌ها داشته آید و ثوابِ جزیل و ثنای جمیل حاصل آید. جاوید محسن باد، بمحمّدٍ و آله.
————————-
[۱] بخشی از آیۀ ۱۳۴ سورۀ آل عمران: خشم خود را فرو می‌خورند و از مردمان در می‌گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
[۲] با اندکی اختلاف از احادیث پیامبر اکرم (ص): مَن کَظَم َغَیظاً و مَلأ الله جَوفَهُ ایماناً: هرکه خشمی را فرو خورد، خداوند دل او را از ایمان پُر خواهد کرد.
[۳] حدیث نبوی: سرسخت‌ترین دشمن تو نفس توست که در میان دو پهلویت قرار دارد.
[۴] برگرفته از آیۀ ۳۳ سورۀ مریم: و بر من در روزی که زادم و در روزی که درگذرم و روزی که زنده برانگیخته شوم درود باد.
[۵] اگر به اعمال نیک خود، روزه‌ها، نمازها و صدقات، این را هم افزون کنید خداوند به نیکی قبول خواهد کرد.
[۶] با اختلافاتی از پانویس مکتوب ۲۷: حواریون از عیسی (ع) سوال کردند: ای روح الله سخت‌ترین و دشوارترین چیز چیست؟ گفت: خشم الهی. گفت: چه چیز باعث نجات از خشم الهی می‌شود؟ گفت: خشم خود را با بخشش پایان دهید.
[۷] آیۀ ۶۰ سورۀ رحمن: یا جزای نیکوکاری، جز نیکوکاری است؟.
[۸] نسخه الحاقی ۱۰۵۵ نافذپاشا به شرحی که در پاورقی مکتوب شمارۀ ۲۰ ذکر شده بود، در این کلمه به پایان می‌رسد و ادامه متن از نسخۀ ۷۹ قونیه خواهد آمد.
[۹] شاعر این بیت یافت نشد، این بیت در چند مکتوب دیگر تکرار شده.
[۱۰] مصرعی از حدیقة الحقیقه سنایی.
[۱۱] شاعر این مصرع یافت نشد.
[۱۲] شاعر این بیت یافت نشد: اگر دوست یک گناه کند، از نیکی‌هایش برای او هزاران شفاعت خواهد رسید.
[۱۳] از امثال عربی و حدیثی از پیامبر اکرم (ص): به اهل زمین رحم کن تا آن که در آسمان است بر تو رحم آرد.
[۱۴] اگر به مادون رحم کنی، مافوق به تو رحم خواهد کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!