مکتوبات مولانا – مکتوب ۶۲ – به قاضی سراج‌الدّین در توصیۀ شخصی به نام خواجه ابوبکر که ملک او را به ظلم گرفته‌اند

سایۀ فضلِ مولانا اقضی القُضاة، استاد الافاضل، قامعُ البدعه، محیی الشّریعه ادام اللهُ فضلَهُ بر کافّۀ اهلِ اسلام مستدام باد، اولیا منصور و اعدا مقهور بحقِّ محمّدٍ و آله.
سلام و تحیّت از این داعی مخلص مطالعه فرماید و آرزومندِ مجالست و استفادت شناسد. رافعِ تحیّت، خواجه ابوبکر و مادرش که از متعلّقان و خویشان این داعی‌اند، کودک صالح است و محبِّ صالحان و بی‌کس و مظلوم. ملک او را به ظلم ستده‌اند در حالت طفولیّت و خصمِ یتیمان و بی‌کسان و مظلومانْ سایۀ رحمتِ مولاناست. چشم می‌دارم که از کرمِ مولانا آن وثاق بدو رسد که هیچ موضعی ندارد که شب آنجا پناه گیرد. مادرش درویش، جدّاً و شوهرِ مادرش بدخو و تند و تنگ‌دست و منع کرده کودک را که در خانۀ من میا و نانِ من مخور. الله الله، همّتِ مبارک بدان گمارد که آن خانه که بدو میراث مانده است بدین مظلومِ بی‌کس رسد تا زنده شود، وَ مَنْ اَحیَاهَا فَکَأَنَّمَا اَحیَا النَّاسَ جَمِیعاً^[۱]. مادرش و جدّه‌اش و قوم‌شان همه صالحان و نمازگزاران و مظلومان بوده‌اند و صلاحیّت اصول هم مظنّۀ صلاحیّت و نیکوگوهریِ فروع است الّا نادراً. قال الله تعالی فی قصّه مریم: لَقَد جِئْتِ شَیْئاً فَرِیَّاً، یَا اُخْتَ هَارُونَ مَا کَانَ اَبُوکِ امْرَأَ سَوْءٍ وَمَا کَانَتْ اُمُّکِ بَغِیّاً^[۲]، یعنی فاحشةً. و معصیت از اولاد صالحان عجیب است و نزدیکِ عقلا موجبِ استعجاب است. و این طایفه نه آن طایفه‌اند که در ملک غیر طمع کنند، بلکه آن طایفه‌اند که از حقِّ خود بعضی هم اغماض کنند، حذراً عن الوحشةِ[۳]. مولانا خود چون ببیند بشناسد. سَیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِم^[۴]، وَلَتَعرِفَنَّهُمْ فِی لَحنِ الْقَوْلِ^[۵]. قال النبیّ صلّی الله علیه و سلّم: من یأت عملاً صاحاً لله فی جوف اللّیل البسَهُ الله منه ردآءً یُعَرفُ بِه، وَیُؤْتِ کُلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ^[۶]. و نسأل الله الذّی یجزی اهل الخیر خیراً و اهلِّ الفضل فضلاً، اَنْ یجزی مولانا خیر ما جزی به و یتقبّل سعیَه[۷]. آمین یا ربَّ العالمین.

———————-

[۱] بخشی از آیۀ ۳۲ سورۀ مائده: و هرکس کسی را زنده بدارد مانند این است که همه مردم را زنده داشته باشد.

[۲] بخشی از آیۀ ۲۷ و تمام آیۀ ۲۸ سورۀ مریم: کار شگرفی پیش آوردی، ای خواهر هارون نه پدرت مردی نابکار و نه مادرت پلیدکار بود.

[۳] پرهیز از ترس.

[۴] بخشی از آیۀ ۲۹ سورۀ فتح: نشانه آنان در چهره‌هایشان.

[۵] بخشی از آیۀ ۳۰ سورۀ محمد: آنگاه ایشان را به سیمایشان می‌شناسی.

[۶] بخشی از آیۀ ۳ سورۀ هود: و به هرکسی که سزاوار بخشش است، حقش را ببخشد.

[۷] ترجمۀ استاد سبحانی: و از خدایی که به اهل خیر جزای خیر و اهل فضل پاداش فضیل می‌بخشد می‌خواهیم که به مولانا در قبال کارهای خیرش پاداش دهد و سعی‌های او را قبول کند.