مکتوبات مولانا – مکتوب ۶۸ – به معین‌الدّین پروانه در واگذاری خانقاه نصرت‌الدّین به حمیدالدّین

داعیۀ خیرات و حسنات ملک الامرا، النّاصرُلدّین الله، صاحبُ الدّولتین، سعیدالسّعادتین، العروة الوثقی والرّکن الاعلی، غیاث الاسلام، مغیث المسلمین، قتلغ الغ، دیندارِ خاص، پروانه بک ادام اللهُ عُلوَّهُ از آفتِ ملال و سآمت که سدِّ راهِ مطیعان است مصون و محروس باد.
سلام و خدمت، علی التّجدید والتّردید والتّکاثر والتّواتر، مطالعه فرماید. آرزومندی غایة الحدود فرماید شناخت. داعیِ مخلص چندانکه جهد می‌کند که جناب همایون را از مکاتبات و مراسلات زحمت ندهد، ذوی الحاجات منهلی و مشربی ندارند جز آن مآءُ عین الحیات و کوثرالسّعادات. چپ و راست می‌نگرند، ملاذی و مخلصی دیگر از دستِ فقر و فاقۀ روزگار نمی‌یابند الّا منهل و مشرب مبارک که اقصی الدّهور والاعوام مستدام باد.
المشرب العذب کثیر الزّحام
و مزرع الدّهر رهین الرّهام^[۱]
دل درویشان را نمی‌توان شکستن. فَاَمَّا الیَتِیمَ فَلَا تَقْهَر، وَاَمَّا السَایِلَ فَلَا تَنْهَر^[۲]. قالَ الجِدارُ لِلوَتَدِ: لِمَ تَشُقّنی؟ قالَ: انظُر اِلی مَن یَدُقِّنی^[۳]. بی‌اختیار زحمت پیاپی داده می‌شود. امید است از مکارم اخلاق که عفو فرماید از این ابرام بسیار، تا حق جلّ جلاله دعوات و حاجاتِ شما را و دوستانِ شما را و بندگانِ شما را بی‌توقّف و انتظار مستجاب گرداند. کما تَدِینُ تُدَان^[۴].
آرندۀ تحیّت فرزند مخلص، حمیدالدّین وفّقه الله به یمن همّتِ شما در زیّ صالحان آمده است و ترکِ رعونت و جوانی کرده و ظاهرِ تن را از شهوات و رعونات پاک کرد، که آن در دستِ او بود، تا حق تعالی دل را نیز مبدّل گرداند و روی بدان عالَم کند، ظاهراً و باطناً.
قال النّبیُّ علیه السلام: ھذا عدلی فیما املک، فاعف عنّی فیما لا املکُ. خانقاهی که ازانِ جدِّ اوست. نصرة الدّین رحمه الله محلول است و الصّوفی اولی بخرقته، توقّع است از مکارم اخلاقِ پادشاهانۀ شما که پادشاهی و بخشش فرمایید و آن گوشه را به شیخ حمیدالدّین تفویض فرمایید تا محرّض بوده باشید او را بر مزید اکتساب علم و عمل، تقرّباً و لا تَبَعُّداً، راغَباً^[۵] و لا تنفّراً. و معلوم باشد که ایشان را بر داعی حقِّ خدمت بسیار است. منّت‌دار خواهیم بودن و چنان دانم که در حقِّ داعی کرده است، خاص علی التّجدید، آن احسان. بحمدالله از عنوانِ نامه، باز ناکرده علی التّمامِ فهم کنند و از فهرست، کتابی را الی آخره الحمدلله علی تلک الفراسة الالهیّة، اللهمّ زِد و لا تنقُص. قال اللهُ وَسَنَزِیدُ الشَّاکِرین.
و از این طرف، ملک المشایخ، جنید الزّمان، امین القلوب، قدوةُ الحقایق والارواح، حسام الحقّ والدّین ادام اللهُ برکته سلام و دعا می‌رساند.

————————–

[۱] از اشعار عربی که به مثل تبدیل شده: نوشیدنی گوارا مشتری بسیار دارد و این مزرعه دنیا وامدار باران است.

[۲] آیۀ ۹ و ۱۰ سورۀ ضحی: پس با یتیم تندی مکن، و بر خواهنده بانگ مزن.

[۳] از امثال عربی و مولانا در عنوان بخش ۶۹ دفترپنجم آن را آورده: دیوار به میخ گفت: چرا به من آسیب می‌زنی؟ پاسخ داد: به کوبندۀ من بنگر.

[۴] حدیث نبوی: مجازات خواهی شد.

[۵] در نسخه “رغبا” آمده است.