مولوی‌نامه – جلد اول – فصل چهارم: عقیدۀ مولوی در صحبت و خلوت

آمدیم بر سر عقیدۀ مولوی در خصوص خلوت و صحبت:

مولوی تمام آن نکات و مسائل را که ذکر کردیم در نظر داشته؛ و جای‌جای در شش دفتر مثنوی در مواضع متعدد داخل این مبحث شده و به تفصیل یا اختصار سخنی مناسب مقام گفته است؛ و مخصوصاً از همه‌جا مفصل‌تر در دفتر ششم ضمن حکایت مناظرۀ مرغ و صیاد همان حدیث «لا رهبانیة فی الاسلام» را عنوان کرده، و دلایل و مرجحات زهد و خلوت و صحبت و جمعیت را از زبان مرغ و صیاد با بهترین عبارات و زیباترین تقریرات بیان کرده است؛ من قسمتی از آن داستان شیرین را که سرشار از دقایق اخلاقی و عرفانی است با تلخیص اینجا نقل می‌کنم.