شرح مثنوی بدیعالزمان فروزانفر – دفتر اوّل – بخش ۶۷ – پند دادن خرگوش نخجیران را که بدین شاد مشوید
برتر از نوبت ملوک باقیاند | دور دایم روحها با ساقیاند | |
ملوک باقی: انبیا و اولیا و مردان خدا که پادشاهی آنها پایدار است و فنا نمیپذیرد.
در این بیت نوعی از صنعت استخدام است بدین گونه که لفظی مشترک را که دارای دو معنی است استعمال میکنند و لفظ سابق بر آن، قرینهی یکی از دو معنی و لفظ پسین قرینهی معنی دیگر است چنانکه در این بیت «دور» هم بر گردش روزگار و هم بر گردش جام اطلاق میشود و «نوبت» در مصراع اول قرینهی معنی نخستین و «ساقی» در مصراع دوم قرینهی معنی دومین است.
نسخهی موزهی قونیه و چاپ لیدن «دور دایم» را به صورت اضافه و با علامت کسر در زیر نشان دادهاند و ما بتبعیت آن دو نسخه این تعبیر را به صورت اضافه نوشتیم ولی خواندن «دور» بهنحو موقوف، صحیحتر و معنی در آن صورت روشنتر است، بنا بر نسخهی قونیه و لیدن احتیاج بتاویل دارد و آن را باید ظرف زمانی فرض کنیم با حذف ادات (در) که خالی از ضعف و رکاکت نیست.
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!