مثنوی مولانا – دفتر دوّم – بخش ۲ – هِلال پِنْداشتنِ آن شَخصْ خیالْ را در عَهْدِ عُمَر رَضیَ اللهُ عَنْهُ

دکلمه_مثنوی

#شرح_مثنوی

#داستانهای_مثنوی_مولانا

شخصی که به خیال خود هلال ماه رمضان را در آسمان دید.

در زمان عمر (رض) ماه مبارک رمضان رسید و گروهی از مردم به همراه عمر برای دیدن هلال ماه به بالای کوهی رفتند تا هلال را ببینند و آن را به فال نیک بگیرند. در بین جمعیت یکی با اشاره به آسمان گفت: ای عمر! این هم هلال ماه رمضان. عمر به آسمان نگاهی کرد و ماه را ندید، به آن مرد گفت: این ماه که تو می بینی از خیالات تو سرچشمه گرفته، من که در دیدن افلاک و ستارگان تجربه زیادی دارم چطور هلال ماه را نمی بینم!؟ عمر ادامه داد: انگشت دستت را خیس کن و روی ابرویت بکش و بعد دوباره به هلال ماه نگاه کن. مرد دستش را خیس کرد و به گفته عمرعمل کرد اما هرچه به آسمان دقت کرد دیگر هلال ماه را ندید، رو به عمر کرد و با تعجب گفت: ای پادشاه، ماه در آسمان ناپدید شد! عمر گفت: بله، تار مویی از ابروی تو کج شده بود و مانند کمانی جلوی دیده ات را گرفته بود و تو آن تار مو را هلال ماه می دیدی. زمانی که یک تار موی کج ابرو باعث چنین گمراهی و خطایی می شود، پس اگر تمامی اجزای بدن کج باشد چه می شود؟
کوچک ترین کجی در مسیر شناخت حقیقت و معرفت باعث بزرگترین خطاها و انحرافات خواهد شد، پس با افکاری نیکو و پسندیده سعی در مجالست و همنشینی با صالحان و نیکان داشته باشیم و از همراه شدن با ابلیس رویان و روبه صفتان اجتناب کنیم که این دسته با زبانی چرب و نرم همیشه در کمین ما هستند. حضرت مولانا در بیت ۳۱۷ دفتر اول می فرمایند:
چون بسی ابلیس آدم روی هست        پس به هر دستی نشاید داد دست
و در بیت ۱۲۹ همین بخش می فرمایند:
” جان بابا ” گویدت ابلیس هین          تا به دَم بفریبدت دیوِ لعین