مولوی‌نامه – جلد اول – فصل دوم: عقاید مذهبی و مسائل فقهی شرعی مولوی در مثنوی – حدیث مَن کُنتُ مَولاهُ فَعَلی مَولاه

از جمله احادیث مسلم نبوی است که هر دو فرقۀ شیعی و سنی آن را روایت کرده و مدلول آن را به صحت پذیرفته‌اند؛ چیزی که هست اختلاف بر سر مفهوم و مقصود اصلی پیغمبر اکرم از کلمۀ «مولی» است. گروهی آن را به «ولایت» و «مولویت» به معنی پیشوایی مسلمین و تولیت امور خلق و منصب امامت و امارت مؤمنان؛ و گروهی به دوستی و یاری و نصرت تفسیر کرده‌اند.

مولوی این حدیث را در دفتر ششم مثنوی موضوع بحث قرار داده؛ و آن را موافق فهم و اعتقاد خواص مسلمین بیان کرده؛ و در مطاوی گفتارش به مقام ولایت مطلقۀ الهیۀ حضرت مولانا امیرالمؤمنین علی علیه السلام اشاره نموده است.

زین سبب پیغمبر با اِجتهاد/ نام خود و آن علی مَولا نهاد

گفت هر کو را منم مولا و دوست/ اِبنِ عَمّ من علی مولای اوست

کیست مولا، آن‌که آزادت کند/ بند رِقیَّت ز پایت برکند

چون به آزادی نبوّت هادی است/ مؤمنان را ز انبیا آزادی است

ای گروه مؤمنان شادی کُنید/ همچو سَرو و سوسن آزادی کُنید

لیک می‌گویید هم دم شُکر آب/ بی‌زبان همچو گلستان خوش‌خِضاب

ماه ما بی‌نُطق خوش بَرتافته است/ هر زبان، نُطق از فَر ما یافته است

نطق عیسی از فر مریم بُوَد/ نطق آدم، پرتو آن دَم بُوَد

چون جان گفته‌های مولوی را این حقیر در«تفسیر مثنوی» داستان «دز هوش‌ربا» که به طبع رسیده است باز نموده‌ام؛ اینجا تکرار نمی‌کنم؛ کسانی که طالب باشند به همان کتاب رجوع کنند.