مولوی‌نامه – جلد دوم – فصل چهارم: جاذبۀ جنسیت در کفر و دین و خوی بد و نیک

مولوی دنبالۀ همان ابیات که نقل کردم دامنۀ بحث را گسترش می‌دهد و پایۀ تحقیق را از خصوص انبیا و پیروان ایشان بالاتر می‌برد؛ و جاذبۀ جنسیت را در کفر و دین و خوی نیک و بد تعمیم می‌دهد:

جاذبه‌ی جنسیت است اکنون ببین/ که تو جنس کیستی از کفر و دین
گر به هامان مایلی هامانیی/ ور به موسی مایلی سبحانیی
ور به هر دو مایلی انگیخته/ نفس و عقلی هر دوان[۱] آمیخته
هر دو در جنگند هان و هان بکوش/ تا شود غالب معانی بر نقوش

***

عیسی و ادریس بر گردون شدند/ با ملایک چونکه هم‌جنس آمدند
باز آن هاروت و ماروت از بلند/ جنس تن بودند، ز آن زیر آمدند
کافران هم‌جنس شیطان آمده/ جانشان شاگرد شیطانان شده
کمترین خوشان به زشتی آن حسد/ آن حسد که گردن ابلیس زد
زان سگان آموخته حقد و حسد/ که نخواهد خلق را مُلک ابد

زانکه هر بدبخت خرمن‌سوخته/ می‌نخواهد شمع کس افروخته 

در جای دیگر نیز همین مطالب را با تقریر و بیان دیگر گفته و باز زمینۀ بحث را وسعت داده تا جاذبۀ تجانس را بر همۀ موجودات عالم گسترده است

ذرّه ‌ذرّه کاندرین ارض و سماست/ جنس خود را همچو کاه و کهرباست

***

در جهان هر چیز، چیزی می‌کشد/ کفر، کافر را و مرشد را رشد
کهربا هم هست و مغناطیس هست/ تا تو آهن یا کهی آید به دست
جان هامان جاذب قبطی شده/ جان موسی طالب سبطی شده
گر تو نشناسی کسی را از ظلام/ بنگر او را کوش سازیده‌ست امام 

در بیت اخیر این نکته اجتماعی مندرج است که پایه و مایۀ علم و معرفت و اخلاق و عقاید اشخاص را از روی امام و پیشوای آن‌ها می‌توان شناخت.

شاید در آیۀ شریفۀ «یوْمَ نَدْعُوا کلَّ أُناسٍ بِاِمامِهِمْ: سورۀ اسراء ج ۱۵ آیۀ ۷۱» نیز به همان نکته اشاره شده باشد.

و نیز در مصحف کریم است «وَ جَعَلْناهُمْ اَئِمَّةً یهْدُونَ بِاَمْرِنا: انبیاء ج ۱۷ آیۀ ۷۳»؛ «وَ جَعَلْنٰاهُمْ اَئِمَّةً یدْعُونَ اِلَی النّٰارِ وَ یوْمَ الْقِیامَةِ لا ینْصَرُونَ: قصص ج ۲۰ آیۀ ۴۱»؛ «فَقاتِلُوا اَئِمَّةَ الْکفْرِ اِنَّهُمْ لا اَیمانَ لَهُمْ: توبه ج ۱۰ آیۀ ۱۲».

باز در تحقیق جاذبۀ جنسیت در اوایل دفتر دوم مثنوی می‌گوید:

در جهان هر چیز، چیزی جذب کرد/ گرم، گرمی را کشید و سرد، سرد
در هرآن چیزی که تو ناظر شوی/ می‌کند با جنس سیر معنوی[۲] 

باقی این ابیات را عن‌قریب در ذیل عنوان بعد خواهید شنید

[۱] هر دو را:خ.

[۲] ای معنوی:خ. توضیحاً این بیت در اکثر نسخ موجود است؛نیکلسون هم در نسخه‌بدل ضبط کرده است.

 

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟
در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *