غزل ۱۶۲۳ مولانا

#شرح_غزل   نوشته شده در تاریخ ۱۴۰٢/۰۸/۲۸

توضیح اولیه:

آنگونه که در رسالۀ سپهسالار آمده، این غزل را مولانا در مجلس سماعی سروده بودند که در آن شخصی به نام سید شرف مخفیانه به نزد امیر پروانه، پشت سر مولانا بدگویی کرده بود

• حرف بیهوده و پریشانی که دشمنم (پشت سرم و بر علیه من) گفت را از راهِ دلم شنیدم و تصوری که در ذهنش نسبت به من داشت را هم (از راه باطن) دیدم.
• سگِ نَفْس او پای من را گاز گرفت و نسبت به من جفای زیادی کرد. ولی من همانند او سگ نیستم که پایش را گاز بگیرم، بلکه زبان خودم را گاز گرفتم (از جواب دادن صرف نظر کردم).
• من همانند انسان‌های کامل توانسته‌ام به راز درون انسان‌ها پی ببرم و نیازی ندارم تا نسبت به پی بردن به راز درون او افتخار کنم.
• عیب از خود من بود که چنین کاری کردم و از روی عمد اجازه دادم تا عقربی به پای من نزدیک شود.
• همانند شیطان که از انسان فقط صورت ظاهری او را دید، قسم می‌خورم که (باطن) من نیز از چشم این ابلیس نامرد دور است.
• به دوستانِ هَمدَمِ من این خبر را برسان که به چه دلیل من از او دوری می‌کنم؛ چون مار ران من را گَزیده است، از طناب سیاه و سفید فرار می‌کنم.
• لب انسان‌های مبارک خاموش است و چشمانشان هم بسته است ولی از راهی که کسی اطلاع ندارد، به ضمیر آن‌ها نفوذ کردم.
• از آنجایی که بین دل‌ها از راه پنهانی اتصال کاملی وجود دارد، من از خزانه‌ی دل‌ها طلا و نقره برمی‌دارم.
• به درون ضمیرهایی که همانند آتشدانِ حمام است، سگهای مُرده انداختم؛ و از ضمیرهایی که همانند گلستان است، گل و یاسمین می‌چینم.
• اگر خوب و بد دوستان را با کنایه به آنها می‌گویم، همانند بافنده‌ای، آن را به پرده‌ای نیکو دوختم (عیب آنها را پنهان و مخفیانه اصلاح کردم)
• وقتی که باطن من ناگهان به باطن شخصی بزرگ و آگاه پی می‌برد، از بزرگی دل او همانند قلب شروع به تپش می‌کنم.
• اگر تو از حال و اوضاع خودت شادمان هستی، چرا به سراغ من می‌آیی؟ برو به دنبال کار خودت که من نه شیخ هستم و نه مرید.
• ای برادر، من در برابر تو نه مِس کم‌ارزش هستم و نه طلای سرخ باارزش، من را از خودم دور کن که نه قفل هستم و نه کلید.
• تو فرض کن که من این حرف را هم هرگز بر زبان نیاوردم و اگر حواسم بود، به‌خدا که در این مورد صحبت نمی‌کردم.

#sonnet_translation
#John_Arberry
Rumi quotes, Rumi sonnet, Rumi words, Rumi Poetry