ترجیع بند ۱۱ مولانا
۱ | بیا، که بازِ جانها را شَهَنْشه باز میخوانَد | بیا، که گَلّه را چوپانْ بسویِ دشت میرانَد | |
۲ | بهار است و همه تُرکانْ به سویِ یِیله رو کرده | که وَقت آمد که از قِشلق به ییلا رَخت گردانَد | |
۳ | مَدِه مَر گوسفندان را گیاه و بَرگِ پارینه | که باغ و بیشه میخندد، که برگِ تازه اَفْشانَد | |
۴ | بیایید ای درختانی که دِی تان حُلّهها بِسْتد | بهارِ عدل بازآمد، کَزو اِنْصاف بِسْتانَد | |
۵ | صَلا زد هُدهُد و قُمری، که خندان شو دِگَر مَگْری | که باز آمد سُلَیمانی که موری را نَرنْجانَد | |
۶ | صَلا زد نادیِ دولتْ که عالَم گشت چون جَنَّت | بیا، کین شکل و این صورت، به لُطفِ یارْ میمانَد | |
۷ | دَمِ سردِ زمستانی، سِرشکِ ابرِ نَیسانی | پِیِ این بُوَد میدانی، که عالَم را بِخَندانَد | |
۸ | قُماشه سویِ بُستان بَر، که گُل خندید و نیلوفر | بُوَد کان جا بُوَد دِلْبَر، سعادت را کِه میدانَد؟ | |
۹ | یَقین آن جاست آن جانان، امیرِ چَشمۀ حیوان | که باغِ مُرده شُد زنده، وَجانْ بَخشیدن او تانَد | |
۱۰ | چو اَنْدَر گُلْسِتان آید، گُل و گُلْبُن سُجود آرَد | چو در شِکَّرسِتان آید، قَصَب بر قَند پیچانَد | |
۱۱ | درختان هَمچو یَعقوبان، بِدیده یوسُفِ خود را | که هر مَهْجور را آخِر، زِهِجْرانْ صبر بِرْهانَد | |
۱۲ | بهار آمد بهار آمد، بهاریّات باید گفت | بِکُن تَرجیع تا گویم شکوفه از کجا بِشْکُفت | |
۱۳ | بهار است آن بهار است آن، وَیا رویِ نگار است آن | درخت از باد میرَقصد، که چون من بیقَرار است آن | |
۱۴ | زِهی جَمعِ پَری زادان، زِهی گُلْزارِ آبادان | چُنین خندانْ چُنین شادان، زِلُطفِ کِردگار است آن | |
۱۵ | عَجَب باغِ ضَمیر است آن، مِزاجِ شَهْد و شیر است آن | وَیا در مغزِ هر نَغْزی، شرابِ بیخُمار است آن | |
۱۶ | نَهان سَر در گریبانی، دَهانِ غُنچه خندانی | چرا پنهان هَمیخندد؟ مَگَر از بیمِ خار است آن | |
۱۷ | همه تَنْ دیده شُد نرگس، دَهانِ سوسنس است اَخْرس | که خامُش کُن، زِگفتن بس، که وَقتِ اِعْتِبار است آن | |
۱۸ | بکُه بر لاله چون مجنُون، جِگَر سوزیده دل پُرخون | زِعشقِ دِلْبَرِ موزون، که چون گُلْ خوش عِذار است آن | |
۱۹ | بَخوری میکُند ریحان، که هنگامِ وِصال آمد | چَنارانْ دست بُگْشاده، که هنگامِ کِنار است آن | |
۲۰ | حَقایِقْ جانِ عشق آمد، که دریا را دَرآشامَد | که اِسْتِسْقایِ حَق دارد، که تشنه یْ شهریار است آن | |
۲۱ | زِهی عشقِ مُظَفَّرفَر، کچون آمد قِمار اَنْدَر | دو عالَم باخت و جان بر سَر، هنوز اَنْدَر قِمار است آن | |
۲۲ | درونَش روضه و بُستان، بهارِ سَبزِ بیپایان | فِراغَت نیست خود او را، که از بیرونْ بهار است آن | |
۲۳ | سوم تَرجیع این باشد، که بر بُتْ اشکِ من شاشَد | بَرآشوبَد، زَنَد پَنجه، رُخَم از خَشم بِخْراشَد | |
۲۴ | بیا ای عشقِ سُلطان وَش، دِگَر باره چه آوَرْدی؟ | که بَرّ و بَحْر از جودَت، بِدُزدیده جُوامَردی | |
۲۵ | خُرامانْ مَست میآیی، قَدَحْ در دست میآیی | که صافانِ همه عالَم، غُلامِ آن یکی دُردی | |
۲۶ | کَمینه جامِ تو دریا، کَمینه مُهْرهاَت جوزا | کَمینه پَشّهاَت عَنْقا، کَمینه پیشهاَت مَردی | |
۲۷ | زِرَنجوری چه دِلْشادم، که تو بیمارپُرس آیی | زِصِحَّت نیک رَنْجورم، که در صِحَّت لِقا بُردی | |
۲۸ | بیا ای عشقِ بیصورت، چه صورتهایِ خوش داری | که من دَنْگَم در آن رنگی، که نی سُرخ است و نه زَردی | |
۲۹ | چو صورت اَنْدَر آیی تو، چه خوب و جانْ فَزایی تو | چو صورت را بِیَندازی، همان عشقی، همان فَردی | |
۳۰ | بهارِ دل نه از تَرّی، خَزانِ دل نه از خُشکی | نه تابستانْش از گرمی، زمستانَش نه از سردی | |
۳۱ | مُبارک آن دَمی کایی، مرا گویی زِیکتایی | من آنِ تو، تو آنِ من، چرا غمگین و پُردَردی؟ | |
۳۲ | تو را ای عشق چون شیری، نباشد عیبْ خونْ خواری | کِه گوید شیر را هرگز چه شیری تو، که خونْ خواری؟ | |
۳۳ | به هر دَم گویَدَت جانها حَلالَت باد خونِ ما | که خونِ هر کِه را خوردی، خوشَش حَیِّ اَبَد کردی | |
۳۴ | فَلَک گَردان به دَرگاهَت، زِبیمِ فُرقَتِ ماهَت | هَمیگردد فَلَک تَرسان، کزو ناگاه بَرگردی | |
۳۵ | زِتَرجیعِ چهارم تو عَجَب نَبْوَد که بُگْریزی | که شیرِ عشق بَس تشنهست و دارد قَصْدِ خونریزی | |
۳۶ | بیا، مَگْریز، شیران را گُریزانی بُوَد خامی | بگو نارٌ ولا عارٌ، که مُردن بِهْ زِبَدنامی | |
۳۷ | چو حُلْه یْ سَبز پوشیدند عامه یْ باغ، آمد گُل | قَبا را سُرخ کرد از خون، زِنَنگِ کِسوۀ عامی | |
۳۸ | لباسِ لاله نادرتَر، که اَسْوَد دارد و اَحْمَر | گریبانش بُوَد شَمسیّ، و دامانَش بُوَد شامی | |
۳۹ | دَهانْ بُگْشاد بُلبُل گفت به غُنچه کی دَهان بَسته؟ | بِگُفتَش بَستگی مَنْگَر، تو بِنْگَر باده آشامی | |
۴۰ | جوابش گفت بُلبُل هی، اگر میْ خواریی پَس میْ | کُنَد آزاد مَستان را، تو چون پابَستِ این دامی؟ | |
۴۱ | جوابش داد غُنچه، تو زِپا و سَر خَبَر داری | تو در دامِ خَبَرهایی، چو در تاریخِ ایّامی | |
۴۲ | بِگُفتا زان خَبَر دارم، که منْ پیغامْبَر یارَم | بِگُفت اَرْ عارفِ یاری، چرا دربَندِ پیغامی؟ | |
۴۳ | بِگُفتَش بِشْنو اَسْرارم، که من سَرمَست و هُشیارم | چو من مَحْوِ دِلارامَم، ازو دان این دِلارامی | |
۴۴ | نه این مَستی چو مَستیها، نه این هُشْ مِثْلِ آن هُشها | که آن سایهست و این خورشید، و آن پَست است و این سامی | |
۴۵ | اگر بر عقلِ عالَمْیان، ازین مَستی چَکَد جُرعه | نه عالَم مانَد و آدم، نه مَجْبوری، نه خودکامی | |
۴۶ | گَهی از چَشمِ او مَستَم، گَهی در قَندِ او غَرقَم | دِلا با خویش آی آخِر میانِ قَند و بادامی | |
۴۷ | ولی تَرجیعِ پنجم دَرنیایم جُز به دَستوری | که شَمسُ الدّینِ تبریزی بِفَرمایَد مرا بُوری | |
۴۸ | مرا گوید بیا، بوری، که من باغَمْ تو زنبوری | که تا خونَت عَسَل گردد، که تا مومَت شود نوری | |
۴۹ | زِزنبورانِ باغِ جان، جهان پُر شَهْد و شمع آمد | زِشمع و شَهْد نَگْریزی، اگر تو اَهلِ این سوری | |
۵۰ | مَخور از باغِ بیگانه، که فاسد گردد آن شَهْدَت | مَبین زنبورِ بیگانه، که او خَصْم است و تو عوری | |
۵۱ | زِهی حُسنی که میگیرد چُنین زشت از چُنان خوبی | زِهی نوری دَرین دیده، زِخورشیدی بِدان دوری | |
۵۲ | دِلا میساز با خارش، که گُلْزارش هَمیگوید | اگرچه مُشکِ بیحَدَّم، نباشد وَصل کافوری | |
۵۳ | چه مَردِ شَرم و ناموسی؟ چو مجنُونْ فاش باید شُد | چُنان مَستور را هرگز نَیابَد کَس به مَستوری | |
۵۴ | چو جانْ با توست، نِعْمَتها زِگَردون بر زمین رویَد | وَگَر باشی تو بر گَردون، چو جانَت نیست در گوری | |
۵۵ | سِرافیل است جانِ تو، کَزْآوازش شَوی زنده | تَهی کُن نایِ قالَب را، که اِسْرافیلْ را صوری | |
۵۶ | هزاران دشمن و رَه زَن، برایِ آن پدید آمد | که تا چون جانْ بَری زیشان، بِدانی کَزْ کِه منصوری | |
۵۷ | نَظَرها را نمییابیّ و ناظِر را نمیبینی | چه مَحْرومی ازین هر دو، چو تو مَحْبوسِ مَنْظوری | |
۵۸ | به تَرجیعِ شِشُم آیم، اگر صافی بُوَد رایم | کَزین هِجْران چُنان دَنگَم، که گویی بَنگْ میخایم | |
۵۹ | زِنورِ عقلِ کُلْ عقلم چُنان دَنگ آمد و خیره | کَزان مَعْزول گشت اَفْیون و بَنگ و بادۀ شیره | |
۶۰ | چو آمد کوسِ سُلطانی، چه باشد کاسِ شیطانی؟ | چو آمد مادرِ مُشْفِق، چه باشد مِهْرِ ماریره؟ | |
۶۱ | چه فَضْل و عِلْم گِرد آرَم چو رو در عشقِ او آرَم؟ | به بَصْره چون کَشَم خُرما؟ به کرمان چون بَرَم زیره؟ | |
۶۲ | هزارانْ فاضِل و دانا، غُلامِ چَشمِ یک بینا | کَمینه شیر را بینی، به گاو و پیل بَر، چیره | |
۶۳ | زِهی خورشیدِ جانْ اَفْزا، که یک تابَش چو شُد پیدا | هزاران جانِ انسانی بِرویید از گِلِ تیره | |
۶۴ | بِدین خورشید، هر سایه که اَهلِ اِقْتِدا آمد | چو سایه پَست گشت از غَم، برایِ فوتِ تکبیره | |
۶۵ | رَه است از عَقْربِ اَعْشی، بسویِ عَقربِ گَردون | ولی مَکّه کسی بیند، که نَبْوَد بَستۀ خیره | |
۶۶ | امیرِ حاجِ عشق آمد، رَسولِ کعبۀ دولت | رَهانَد مَر تو را در رَهْ، زِهر شِرّیر و شِرّیره | |
۶۷ | چه با بَرگَم از آن خُرما، که مَریَم چَشمْ روشن شُد | کَزان خُرما شُدم پُردل، ندارم عشقِ اَنْجیره | |
۶۸ | جهانِ پیرْ بُرنا شُد، زِعشقِ این جوانْ بَختان | زِهی چَرخ و زمینِ خوش، که آن پیر است و این تیره | |
۶۹ | مَجو لَفْظِ دُرُست از ما، دلِ اِشْکَسته جو این جا | چو هر لَفْظَش اَدیب آمد، اَدیبی تا شود طیره | |
۷۰ | بگو تَرجیعِ هفتم را، که تا کامِل شود گفته | فَلَکْ هفت و زمینْ هفت است و اعضا هفتْ چون هفته | |
۷۱ | بیا ای موسییی کَزْ کَفْ عَصا سازی تو اَفْعی را | به فرعونانِ خود بِنْما، کَرامَتهایِ موسی را | |
۷۲ | به یک دَم ای بهارِ جان، کُنی سَرسَبز عالَم را | بِبَخشی میوۀ مَعنی، درختِ خُشکِ دعوی را | |
۷۳ | بِدِه هر میوه را بویی، رَوان کُن هر طَرَف جویی | به اِشْکوفه بِکُن خندان، درختِ سَرو و طوبی را | |
۷۴ | همه حورانِ بُستان را، از آن اَنْهارِ خَمْر این جا | چُنان سَرمَست و بیخود کُن، که نَشْاسَند ماوی را | |
۷۵ | چه صورتهایِ روحانی، نگاریدی به پنهانی | که در جُنبش دَرآوردند صورتهایِ مانی را | |
۷۶ | شهیدانِ ریاحین را، که دِیْ در خونِ ایشان شُد | بَرآوَرْدیّ و جان دادی، نمودی حَشْر و اِنْشی را | |
۷۷ | بِپوشیدند توزیها، ازان رَزّاقِ روزیها | زبانِ سَبزِ هر بَرگی، تقاضا کرده اِجْری را | |
۷۸ | زِهر شاخی یکی مُرغی، بگوید سَرنِبِشتِ ما | کِه خواهد مُرد امسال او، کِه خواهد خورد دنیا را | |
۷۹ | کِه خواهد زاد از مادر، کِه خواهد باد دادن سَر | کِه دَرمانَد به شور و شَر، کِه یابَد مالِ بُشری را | |
۷۹ | مَگَر گُلْ فَهمِ این دارد، که سُرخ و زَرد میگردد | چو برگْ آن شاخ میلَرزَد، مَگَر دریافت مَعنی را | |
۸۰ | بِسوزید آتشِ تَقوی، جهانِ ما سِوَی اللَّهْ را | بِزَد بَرقی زِاَلله و بِسوزانید تَقوی را | |
۸۱ | به پیشِ مُفْتیِ اوَّل، بَرید این هفت فتوی را | زِتَرجیعِ چُنین شِعْری، کِه سوزد نورِ شِعْری را؟ |
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به بحث بپیوندید؟در صورت تمایل از راهنمایی رایگان ما استفاده کنید!!