مطالب توسط احسان اشرفی

غزل ۱۷۲۱ مولانا

  ۱ خوش سویِ ما آدَمی، زانچه که ما هم خوشیم آب حَیاتِ توایم، گر چه به شَکلْ آتشیم ۲ تو جو کبوتر بَچه، زادهٔ این لانه‌یی گَر تو نیایی به خود، مات ازین سو کَشیم ۳ حاضرِ ما شو که ما حاضرِ آن شاهِدیم مَستِ میْ‌اَش می­شویم، باده ازو می‌چَشیم ۴ تیزرَوان هَمچو سَیل، […]

غزل ۱۷۲۲ مولانا

  ۱ بِدار دست زِ ریشَم که باده‌یی خوردم زِ بی‌خودی سَر و ریش و سِبالْ گُم کردم ۲ زِپیشگاه و زِدَرگاه نیستم آگاه به پیشگاهِ خَرابات رویْ آوَرْدم ۳ خِرَد که گَرد بَرآوَرْد از تَکِ دریا هزار سال دَوَد، دَرنیابَد او گَردم ۴ فَراخ‌تَر زِ فَلَک گشت سینهٔ تَنگَم لَطیف‌تَر زِ قَمَر گشت چهرهٔ […]

غزل ۱۷۲۳ مولانا

  ۱ نیَم زِ کارِ تو فارغ، همیشَه در کارم که لحظه لحظه تو را من عزیزتَر دارم ۲ به ذاتِ پاکِ من و آفتابِ سَلطَنَتَم که من تو را نَگُذارم، به لُطف بَردارم ۳ رُخِ تو را زِشُعاعاتِ خویش نور دَهَم سَرِ تو را به دَه انگشتِ مَغْفِرَت خارم ۴ هزار ابرِ عِنایَت بر […]

غزل ۱۷۲۴ مولانا

  ۱ همه جَمالِ تو بینم، چو چَشمْ باز کُنم همه شَرابِ تو نوشَم، چو لَب فَراز کُنم ۲ حَرام دارم با مُردمان سُخَن گفتن وَ چون حَدیثِ تو آید، سُخَنْ دراز کُنم ۳ هزار گونه بِلَنْگَم به هر رَهَم که بَرند رَهی که آن به سویِ توست، تُرکْ‌تاز کُنم ۴ اگر به دستِ من […]

غزل ۱۷۲۵ مولانا

  ۱ نگفتَمَت مَرو آن‌جا که آشْنات مَنَم؟ دَرین سَرابِ فَنا چَشمهٔ حَیات مَنَم؟ ۲ وَگر به خشم رَویْ صدهزار سال زِ من به عاقِبَت به من آیی، که مُنْتَهات مَنَم ۳ نگفتَمَت که به نَقْشِ جهانْ مَشو راضی که نَقْش‌بَندِ سَراپَردهٔ رضات مَنَم ۴ نگفتَمَت که چو مرغان به سویِ دامْ مَرو بیا که […]

غزل ۱۷۲۶ مولانا

  ۱ بیار باده که دیر است در خُمارِ تواَم اگر چه دَلْق کَشانم، نه یارِ غارِ تواَم؟ ۲ بیار رَطْل و سَبو، کارم از قَدَح بِگُذشت غُلامِ هِمَّت و دادِ بزرگوارِ تواَم ۳ دَرین زمان که خُمارم، مُطیعِ من می‌باش چو مَست گشتم از آن پَسْ به اختیارِ تواَم ۴ بیار جامِ اَنَا الْحَق، […]

غزل ۱۷۲۷ مولانا

  ۱ به غَم فرونَرَوَم، باز سویِ یار رَوَم دَران بهشت و گُلِستان و سَبزه‌زار رَوَم ۲ زِ بَرگ‌ریزِ خَزانِ فِراقْ سیر شُدم به گُلْشَنِ اَبَد و سَروِ پایدار رَوَم ۳ من از شُمارِ بَشَر نیستم، وَداعْ، وَداع به نُقل و مَجْلِس و سَغْراقِ بی‌شُمار رَوَم ۴ نمی‌شِکیبَد ماهی زِ آبْ من چه کُنم؟ چو […]

غزل ۱۷۲۸ مولانا

  ۱ مرا اگر تو نخواهی، مَنَت به جان خواهم وَگَر دَرَم نَگُشایی، مُقیم دَرگاهَم ۲ چو ماهی‌اَم که بِیَفکَند موجْ بیرونَش به غیرِ آب نباشد پناه و دِلْخواهَم ۳ کجا رَوَم به سَرِ خویش؟ کِی دلی دارم؟ من و تَن و دلِ من، سایهٔ شَهَنْشاهَم ۴ به توست بیخودی‌اَم، گر خَراب و سَرمَستَم به […]

غزل ۱۷۲۹ مولانا

  ۱ اگرچه شَرط نَهادیم و اِمْتِحان کردیم زِ شرط‌ها بِگُذشتیم و رایگان کردیم ۲ اگرچه یک طَرَف از آسْمان زمینی شُد نه پاره‌پاره زمین را هم آسْمان کردیم؟ ۳ اگرچه بامِ بُلند است آسْمان، مَگُریز چه غَم خوری زِ بُلندی، چو نردبان کردیم ۴ پَرَت دَهیم که چون تیر بر فَلَک بِپَری اگر زِ […]

غزل ۱۷۳۰ مولانا

  ۱ چه روز باشد کین جسم و رَسْم بِنْوَردیم میانِ مَجْلِسِ جانْ حَلْقه حَلْقه می‌گَردیم ۲ هَمی‌خوریم میِ جانْ به حَضرتِ سُلطان چُنان که بی‌لب و ساغَر، نُخست می‌خوردیم ۳ خَراب و مَست به ساقیِّ جان هَمی‌گوییم بَرآر دست، که ما دست‌ها بَرآوَرْدیم ۴ بیار نُقل که ما نَقل کرده‌ایم این سو بیار بادهٔ […]

غزل ۱۷۳۱ مولانا

  ۱ اگر زمین و فَلَک را پُر از سَلام کنیم وَگَر سَگانِ تو را فَرشْ سیمِ خام کنیم ۲ وَگَر هُمایِ تو را هر سَحَر که می‌آید زِ جان و دیده و دلْ حَلْقه‌هایِ دام کنیم ۳ وَگَر هزار دلِ پاک را، به هر سَرِ راه به دستْ نامهٔ پُرخون، به تو پیام کنیم […]

غزل ۱۷۳۲ مولانا

  ۱ به حَقِّ آن کِه بِخواندی مرا زِ گوشَهٔ بام اشارتی که بِکَردی به سَر به جایِ سَلام ۲ به حَقِّ آن کِه گُشادی کَمَر که می‌نرَوَم که شُد قَمَر کَمَرت را چو من کَمینه غُلام ۳ به حَقِّ آن کِه نداند دلِ خیال اَنْدیش مِثال‌هایِ خیالِ مرا به وَقتِ پیام ۴ به حَقِّ […]

غزل ۱۷۳۳ مولانا

  ۱ به جانِ عشق که از بَهرِ عشقِ دانه و دام که عَزمِ صد سَفَرسْتَم، زِروم تا سویِ شام ۲ نمی‌خورم به حَلال و حَرامْ من سوگند به جانِ عشقْ که بالاست از حَلال و حَرام ۳ به جانِ عشقْ که از جانِ جانْ لطیف‌تَر است که عاشقان را عشق است هم شراب و […]

غزل ۱۷۳۴ مولانا

  ۱ سَماع چیست؟ زِ پِنهانیانِ دل پیغام دلِ غریب بِیابَد زِنامه‌شان آرام ۲ شِکُفته گردد از این بادْ شاخ‌هایِ خِرَد گُشاده گردد ازین زَخْمه در وجود، مَسام ۳ سَحَر رَسَد زِ نِدای خروسِ رُوحانی ظَفَر رَسَد زِ صدایِ نَقارهٔ بَهرام ۴ عَصیرِ جان به خُمِ جسم تیر می‌انداخت چو دَف شَنید برآرَد کَفی نشانِ […]

غزل ۱۷۳۵ مولانا

  ۱ به گوشِ من بِرَسانید هَجْرِ تَلْخْ پَیام که خوابِ شیرین بَر عاشقان شُده‌ست حَرام ۲ بِکَرد بر خور و بر خوابْ چارتَکبیری هر آن کسی که بر او کرد عشقْ نیم سَلام ۳ به من نِگَر که بِدیدم هزار آزادی چو عشق را دل و جانَم کَنیزَک است و غُلام ۴ عَظیمْ نورِ […]

غزل ۱۷۳۶ مولانا

  ۱ به گِردِ تو چو نگردم، به گِردِ خَود گردم به گِردِ غُصّه و اندوه و بَختِ بَد گردم ۲ چو نیم‌مَستْ من از خواب بَرجَهَم به صَبوح به گِردِ ساقیِ خود، طالِبِ مَدَد گردم ۳ به گِردِ لُقمهٔ مَعْدودْ خلق گَردانند به گِردِ خالِق و بر نَقْدِ‌ بی‌عَدَد گردم ۴ قَوامِ عالَمِ مَحدود، […]

غزل ۱۷۳۷ مولانا

  ۱ بیار باده که اَنْدَر خُمار خَمّارم خدا گرفت مرا، زان چُنین گرفتارم ۲ بیار جامِ شَرابی که رَشکِ خورشید است به جانِ عشق که از غیرِ عشق بیزارم ۳ بیار آن کِه اگر جان بِخوانَمَش حیف است بدان سَبَب که زِ جانْ دَردهایِ سَر دارم ۴ بیار آن کِه نگُنجَد دَرین دَهان نامَش […]

غزل ۱۷۳۸ مولانا

  ۱ به گوشه‌یی بِرَوَم، گوشِ آن قَدَح گیرم که عاشقِ قَدَحِ دُرد و خَصْمِ تَدبیرم ۲ خوش است گوشه و یا گوشه گشته‌یی چون من به هر چه باشد از این دو، چو شَهْد و چون شیرم ۳ چو آب و روغن با هر کِه مُرغِ آبی نیست که زُهره طالِعَم و شُکرِ سُکرْتاثیرم […]

غزل ۱۷۳۹ مولانا

  ۱ زِهی حَلاوت پنهان، در این خَلایِ شِکَم مِثالِ چَنگ بُود آدمی، نه بیش و نه کم ۲ چُنان که گَر شِکَمِ چَنگ پُر شود مَثَلا نه ناله آید از آن چَنگِ پُر، نه زیر و نه بَم ۳ اگر زِ روزه بِسوزد دِماغ و اِشْکَمِ تو زِسوزْ ناله بَرآیَد زِ سینه‌اَت هر دَم […]

غزل ۱۷۴۰ مولانا

  ۱ خوشی خوشی تو ولی من هزار چَندانم به خواب دوشْ کِه را دیده‌ام؟ نمی­دانم ۲ زِ خوش‌دلیّ و طَرَب در جهان‌ نمی‌گُنجَم ولی زِ چَشمِ جهانْ هَمچو روحْ پنهانم ۳ درخت اگر نَبُدی پا به گِلْ مرا جُستی کَزین شکوفه و گُلْ حَسرتِ گُلِستانم ۴ همیشه دامَنِ شادی کَشیدَمی سویِ خویش کَشَد کُنون […]

غزل ۱۷۴۱ مولانا

  ۱ به کویِ عشقِ تو من نامَدَم که باز رَوَم چگونه قبله گُذارم چو در نماز رَوَم؟ ۲ به جُز که کور نخواهد که من به هیچ سَبَب به سویِ ظُلْمَت از آن شمع صد طِراز رَوَم ۳ کدام عقل رَوا بیند این که من تشنه به غیرِ حضرتِ آن بَحرِ‌ بی‌نیاز رَوَم؟ ۴ […]

غزل ۱۷۴۲ مولانا

  ۱ بِبَسته است پَریِّ نهانی‌یی پایم ز ِبَندِ اوست که من در میانِ غوغایم ۲ زِ کوهِ قافَم من، که غَریبِ اطرافم به صورتم چو کبوتر، به خُلقْ عَنْقایم ۳ کبوترم چو شود صیدِ چَنگِ بازِ اَجَل از آن سِپَس پَرِ عَنْقایِ روحْ بُگشایم ۴ زِ آفتابِ خِرَد گر چه پُشتِ من گرم است […]

غزل ۱۷۴۳ مولانا

  ۱ اگر چه ما نه خروس و نه ماکیان داریم زِ بَیضه سَر کُن و بِنْگَر که ما کیان داریم ۲ به آفتابِ حَقایق به هر سَحَر گوییم تو جُمله جانی و ما از تو نیم‌جان داریم ۳ گَر از صِفاتِ تو نَتْوان نِشان نِمود ولی زِ‌ بی‌نشانیِ اوصافِ او، نشان داریم ۴ دلِ […]

غزل ۱۷۴۴ مولانا

  ۱ بیار مُطرب، بَر ما کَریم باش، کَریم به کویِ خَسته‌دلانی، رَحیم باش، رَحیم ۲ دِلَم چو آتش، چون دردَمی، شود زنده چو دلْ مَباش مُسافر، مقیم باش، مُقیم ۳ بیامَد آتش و بر راهِ عاشقان بِنِشَست که ای مُسافرِ این رَه، بَسیم باش، بَسیم ۴ نِدا رَسید به آتش که بر همه عُشّاق […]

غزل ۱۷۴۵ مولانا

  ۱ فُضول گشته‌ام امروز، جنگ می‌جویم مَنوش نُکتهٔ مَستان، که یاوه می‌گویم ۲ تَنا بِسوز چو هیزُم، که از تو سیر شُدم دِلا بُرو تو زِپیشَم، تو را نمی‌جویم ۳ لَگَن نَهاد خیالَش به چَشمهٔ چَشمَم بَهانه کرد کَزین آبْ جامه می‌شویَم ۴ بِگُفتَمَش که به خونابه جامه چون شویی؟ بِگُفت خونْ همه زان […]

غزل ۱۷۴۶ مولانا

  ۱ بَران شُده‌ست دِلَم کآتشی بِگیرانم که هر کِه او نَمُرد، پیشِ تو بِمیرانم ۲ کَمانِ عشقْ بِدَرَّم که تا بِدانَد عقل که بی‌نَظیرم و سُلطانِ بی‌نَظیرانم ۳ که رفت در نَظَرِ تو که بی‌نَظیر نشُد؟ مُقامِ گنج شُده‌ست این نِهادِ ویرانم ۴ من از کجا و مُباهاتِ سَلْطَنت زِ کجا فَقیرِ فقرم و […]

غزل ۱۷۴۷ مولانا

  ۱ اگر به عقل و کِفایَت پِیِ جُنون باشم میانِ حَلْقهٔ عُشّاق ذوفُنون باشم ۲ مَنَم به عشقْ سلیمان، زبانِ من آصِف چرا بِبَستهٔ هر دارو و فُسون باشم ۳ خَلیل وار نَپیچَم سَرِ خود از کعبه مُقیمِ کعبه شَوَم، کعبه را سُتون باشم ۴ هزار رُستَمِ دَستان به گَردِ ما نَرَسَد به دستِ […]

غزل ۱۷۴۸ مولانا

  ۱ می‌گُریزد از ما و ما قَوامَش داریم زَنْ زَنانَش آریم، کَشْ کَشانَش آریم ۲ می‌دَوَد آن زیبا بر گُل و سوسَن‌ها گو بیا ما را بین، ما از آن گُلزاریم ۳ می‌کُند دِلْداری، وان همه طَرّاری حَقِ آن طُرّهٔ او، که همه طَرّاریم ۴ دامِ دل بُگْشاییم، بوسه زو بِرْباییم تا نَپِنْدارد که […]

غزل ۱۷۴۹ مولانا

  ۱ گَهْ چَرخ‌زنانْ هَمچون فَلَکم گَهْ بال‌زَنانْ هَمچون مَلَکم ۲ چَرخَم پِیِ حَق، رَقصَم پِیِ حَق من زان وِی‌اَم، نی مُشْتَرکَم ۳ چون دید مرا، بِخْرید مرا آن کانِ نَمَک زان بانَمَکَم ۴ شیر است یَقین در بیشهٔ جان بِدْرید یَقین، اَنْبانِ شَکَم ۵ آن کو به قَضا داده‌ست رضا قاضی کُندش روزی مَلِکَم […]

غزل ۱۷۵۰ مولانا

  ۱ تَلْخی نکُند، شیرین‌ذَقَنم خالی نکُند، از میْ دَهَنَم ۲ عُریان کُنَدَم هر صُبح‌دَمی گوید که بیا، من جامه‌کَنَم ۳ در خانه جَهَد، مُهْلَت نَدَهَد او بس نکُند، پس من چه کُنم؟ ۴ از ساغَرِ او گیج است سَرَم از دیدنِ او جان است تَنَم ۵ تَنگ است بَرو هر هفت فَلَک چون می‌رَوَد […]

غزل ۱۷۵۱ مولانا

  ۱ تشنهٔ خویش کُن، مَدِه آبم عاشقِ خویش کُن، بِبَر خوابم ۲ تا شب و روز در نماز آیم ای خیالِ خوشِ تو مِحْرابم ۳ گَر خیالِ تو در فَنا یابَم در زمانْ سویِ مرگْ بِشْتابم ۴ بر امیدِ خیالِ گوهرِ تو جاذبِ هر مِسی چو قُلّابم ۵ بر امیدِ مُسبِّبُ الْاَسْباب رَهزَنِ کاروانِ […]

غزل ۱۷۵۲ مولانا

  ۱ کونِ خَر را نِظامِ دین گفتم پُشک را عَنْبَرِ ثَمین گفتم ۲ اَنْدَرین آخُرِ جهان زِ گِزاف بَسْ چَمَن نامِ هر چَمین گفتم ۳ طوق بر گَردنِ کَپی بَستم نامِ اَعْلی بر اَسْفَلین گفتم ۴ عُذر خواهید روح را که زِ عَجْز صِفَتِ روحْ بَهرِ طین گفتم ۵ حلیهٔ آدم و خَلیفهٔ حَق […]

غزل ۱۷۵۳ مولانا

  ۱ آمدم باز تا چُنان گردم که چو خورشید جُمله جان گردم ۲ سَرِ خُمِّ رَحْیق بُگْشایم سَردِهِ بَزمِ سَرخوشان گردم ۳ عِشرت اکنون عَلَم به صَحرا زد من چو فِکْرت چرا نَهان گردم؟ ۴ باغ خُلْد است جانِ من تا من قُرَّةُ الْعینِ باغبان گردم ۵ برنگردم به گِردِ خود چون قُطب گِردِ […]

غزل ۱۷۵۴ مولانا

  ۱ آتشی از تو در دَهان دارم لیکْ صد مُهر بر زبان دارم ۲ دو جهان را کُند یکی لُقمه شُعله‌هایی که در نَهان دارم ۳ گَر جهانْ جُملِگی فَنا گردد بی ‌جهانْ مُلْکِ صد جهان دارم ۴ کاروان‌ها که بارِ آن شِکَر است من زِ مصرِ عَدَم رَوان دارم ۵ من زِ مَستیِّ […]

غزل ۱۷۵۵ مولانا

  ۱ در طَریقَت دو صد کَمین دارم لیکْ صد چَشمِ خُرده‌­بین دارم ۲ این نشان­‌ها که بر رُخَم پیداست دان که از شاهِ هم­نشین دارم ۳ آن یکی گنج کَزْ جهان بیش است در دل و جانِ خود، دَفین دارم ۴ ظُلْمَت شَک جایِ من بادا گَر از آن رو سَرِ یَقین دارم ۵ […]

غزل ۱۷۵۶ مولانا

  ۱ تا به جانْ مَستِ عشقِ آن یارم سَردِهِ باده‌های اَنْوارم ۲ هر دَمی گَر نه جانِ نو دَهَدَم ای دل از جانِ خویش بیزارم ۳ گِردِ آن مَهْ چو چَرخْ می‌گردم پس دِگَر چیست در زمین کارم؟ ۴ بر سَرِ کارگاهٔ خوبی بود سوزَنَش کرده است چون تارم ۵ سوزَنَم چَنگ شُد از […]

غزل ۱۷۵۷ مولانا

  ۱ هِمَّتَم شُد بُلند و تَدبیرم جُز به پیشِ تو من نمی‌میرم ۲ تو دَهانم گرفته‌یی که خَموش تو دَهان­گیر و من جَهان‌گیرم ۳ زان زِ عالَم رُبوده‌ام حَلْقه که به دستِ تو است زَنجیرم ۴ پیرْ ما را زِ سَر جوان کرده‌ست لاجَرَم هم جوان و هم پیرم ۵ چون گُشادِ من از […]

غزل ۱۷۵۸ مولانا

  ۱ در وصالَت چَرا بَیاموزَم در فِراقَت چه را بیاموزَم؟ ۲ یا تو با دَردِ من بیامیزی یا من از تو دَوا بیاموزَم ۳ می‌گُریزی زِ من که نادانم یا بیامیزی یا بیاموزَم ۴ پیش از این ناز و خشم می‌کردم تا من از تو جُدا بیاموزَم ۵ چون خدا با تو است در […]

غزل ۱۷۵۹ مولانا

  ۱ اَه چه بی‌‌رنگ و بی‌نشان که مَنَم کِی بِبینم مرا چُنان که مَنَم؟ ۲ گفتی اسرار در میان آوَر کو میانْ اَنْدَرین میان که مَنَم؟ ۳ کِی شود این رَوانِ من ساکِن؟ این چُنین ساکِنِ رَوان که مَنَم ۴ بَحْرِ من غَرقه گشت هم در خویش بوالْعَجَب بَحْرِ بی‌کَران که مَنَم ۵ این […]

غزل ۱۷۶۰ مولانا

  ۱ به خدایی که در اَزَل بوده‌ست حَیّ و دانا و قادرِ قَیّوم ۲ نورِ او شمع‌هایِ عشق فُروخت تا بِشُد صد هزار سَر مَعْلوم ۳ از یکی حُکمِ او جهان پُر شُد عاشق و عشق و حاکِم و مَحْکوم ۴ در طِلِسماتِ شَمسِ تبریزی گشت گنجِ عَجایِبَش مَکْتوم ۵ که از آن دَم […]